راهنمای کامل سفر به خراسان رضوی با عکس

استان خراسان رضوی یکی از 3 استانی است که در سال 1383 با تصویب قانون تقسیم استان خراسان از تفکیک استان خراسان به‌وجود آمد. دلیل آمدن رضوی در نام این استان، وجود حرم علی بن موسی الرضا در شهر مشهد است و تمام کشور هم، خراسان رضوی را به همین نام می‌شناسند. راهنمای سفر به خراسان رضوی را هر کسی، حداقل یکبار خوانده و با آن آشنایی دارد. چرا که بیشترین گردشگر را در میان سایر استان‌ها دارد. تنوع اقامتگاه‌ها و هتل‌ها هم به همین نسبت در استان خراسان رضوی، بیشتر است. 

روش‌های سفر به خراسان رضوی

از آنجایی که پتانسیل‌ گردشگری خراسان رضوی نسبت به خراسان جنوبی و شمالی، بیشتر بوده؛ روش‌های سفر به آن هم از تنوع زیادی برخوردار است. از سفر با ماشین شخصی گرفته تا مسافرت با هواپیما به مشهد مقدس، رایج‌ترین راه‌های دسترسی به خراسان رضوی هستند. برای سفر با هواپیما، مقصد شما مشهد مقدس است. بعد از رسیدن به مشهد می‌توانید از خودروی شخصی یا قطار برای تردد به شهرهای دیگر استفاده کنید. فاصله هوایی تهران تا مشهد، 741 کیلومتر است و پرواز هم تقریبا 1 ساعت و 25 دقیقه طول خواهد کشید. فرودگاه هاشمی نژاد مشهد، 29 پرواز مسیر داخلی را پوشش می‌دهد و به سهولت می‌توانید از شهرهای دیگر به مرکز خراسان رضوی سفر هوایی داشته باشید.

بعد از سفر به مشهد مقدس می‌توانید اقامتگاه‌های باکیفیتی را در مرکز شهر انتخاب کنید. اقامتگاه‌هایی که در مرکز شهر هستند، از تنوع زیادی برخوردارند. هتل‌های 5 ستاره تا هتل آپارتمان، مهمانپذیر و سوئیت از جمله گزینه‌های روبرو شما محسوب می‌شوند. 

در ایام مذهبی و شروع تعطیلات برای دریافت بلیط هواپیما و اقامتگاه، احتمالا با چالش‌هایی روبرو خواهید بود. چون تعداد مسافران زیاد است و ظرفیت هتل‌ها و پروازها به سرعت تکمیل می‌شود. برای رفع این چالش لازم است با مجموعه‌هایی آشنا باشید که مجری مستقیم تورهای مشهد هستند. تورگردان، یکی از همین گزینه‌های خوب پیش روی شماست. اطلاعات مربوط به تور مشهد از تمامی مبداهای داخلی را می‌توانید از لیست تورهای داخلی ببینید و یا با شماره گیری 02191015504 می‌توانید برای رزرو و اطلاع از قیمت‌ها تماس بگیرید.
 

جاهای دیدنی استان

پرتردد بودن مرکز استان خراسان رضوی یعنی مشهد، رابطه تنگاتنگی با جاهای دیدنی آن دارد. عشق به دیدن حرم امام رضا (ع) و زیارت آن، مقصود و هدف اغلب مسافران است. این مکان زیارتی، آنقدر محبوبیت دارد که جاذبه‌ی دیدنی دیگری را نمی‌توان جایگزین آن کرد. بعد از حرم امام رضا (ع)، جاذبه‌های دیدنی دیگری هم در شهر مشهد و استان خراسان رضوی وجود دارد که دیدنی باشد.

ما در یک مقاله دیگر، دیدنی‌ها را کامل معرفی کرده‌ایم، می‌توانید به مقاله جاهای دیدنی خراسان رضوی سر بزنید. در اینجا اشاره مستقیم و کوتاهی به این دیدنی‌ها می‌کنیم.
 

جاذبه‌های گردشگری مشهد

جاهای دیدنی مشهد که بعد از زیارت نباید از دست بدهید، شامل گنبد خشتی، بازار رضا، خانه ملک، آرامگاه فردوسی و برج رادکان چناران است. 
 

مراکز خرید معروف خراسان رضوی هم مثل برج آلتون، پروما، بازار بزرگ اطلس، مرکز خرید فردوسی و مشهدمال، همگی در مشهد واقع هستند.

جاذبه‌های گردشگری نیشابور

در نگاه اول، آرامگاه خیام جزو برجسته‌ترین جاهای دیدنی نیشابور است. بعد از آن، آرامگاه عطار نیشابوری، رباط شاه‌ عباسی و آبشار بوژان در روستایی به همین نام، در لیست جاذبه‌های دیدنی و توریستی نیشابور هستند. اگر اهل طبیعت‌گردی هستید، کویر عشق آباد، کوه بینالود و باغرود در اطراف آن مورد پسند شما خواهد بود. 

جاذبه‌های توریستی طرقبه

طرقبه در میان مردم مشهدی، به داشتن فضای سرسبز و آب و هوایی ییلاقی مشهور است. در واقع، لقب «ریه‌های تنفسی مشهد» به طرقبه تعلق دارد. دره ارغوان، روستای اذغد، روستای مایان، روستای حصار و روستای کنگ، جاهای دیدنی طرقبه برای طبیعت گردی را تشکیل می‌دهند.

جاذبه‌های توریستی شاندیز

اگر اهل شکم‌گردی هستید، به احتمال زیاد شاندیز همان جاذبه گردشکری مورد علاقه شماست. رستوران‌های شاندیز، سینی‌دار و غالب غذاهای محبوب، شیشلیک هستند. رستوران پدیده، ارم، سدروس و قصر مهرگان از جمله شناخته‌شده‌ترین رستوران‌های شاندیز هستند که غالبا مورد انتخاب مسافرها هم هستند. علاوه بر شکم گردی، طبیعت گردی هم مورد انتخاب خیلی‌هاست. روستای زشک، پارک جنگلی و روستای ابرده بالا، لیست پیشنهادی خوبی در میان جاهای دیدنی شاندیز برای طبیعت‌ گردی هستند. 

طبیعت گردی در استان

استان خراسان رضوی هم می‌تواند مقصد خوبی برای استراحت و تفریح باشد. چون هم روستاهای دیدنی و هم جاذبه‌های طبیعی خراسان رضوی، تنوع زیادی دارند.

دریاچه چشمه سبز گلمکان

شنیدن امکان ماهیگیری در دریاچه چشمه سبز گلمکان، شاید شما را متعجب کند. بله درست است، با توجه به نیمه خشک بودن اقلیم خراسان، باز هم می‌توانید ماهیگیری کنید. وجود مناطق سرسبز اطراف چشمه سبز هم جاذبه آن را برای گردشگرانی که به دنبال تنفس در هوای تازه هستند، ده برابر بیشتر می‌کند. 

روستای جاغرق

بخش قابل توجهی از طبیعت استان خراسان رضوی، شامل روستاهای دیدنی آن است. جاغرق یکی از همان روستاهای دیدنی خراسان رضوی است و چندین رودخانه فصلی دارد. علاوه بر طبیعت گردی، رستوران‌هایی هم در حاشیه روستا قرار دارد و بساط شکم‌گردی را روبه راه کرده است. 

آبشار اخلمد

غیر از مناطق سرسبز و نفس‌گیر، آبشارهای اطراف مشهد فضایی دوست داشتنی برای طبیعت‌گردهای مشکل‌پسند ایجاد کردند. آبشار اخلمد یکی از همین موردهاست. بهترین فصل برای بازدید از آبشار، فصل تابستان است که میوه‌ها رسیده‌اند. برای رسیدن به آبشار اخلمد می‌بایست مسیر روستا تا آبشار را پیاده‌روی کنید. در طی این مسیر، باغ‌های پرمیوه را هم می‌بینید و می‌توانید از مردم محلی خریداری کنید.

دریاچه بزنگان

دریاچه گل بی‌بی یا دریاچه بزنگان هم جای دیدنی و طبیعی است که به دلیل وجود چشمه‌های کوچک و بارندگی‌های سالانه، گونه‌هایی از پرندگان به آنجل مهاجرت می‌کنند. این دریاچه در 100 کیلومتری شهرستان سرخس و در روستایی به نام گل بی‌بی واقع شده است. 

باغ کشمیر

نام باغ کشمیر در میان طبیعت خراسان رضوی، شاید کمتر به چشم خورده باشد. اما زیبایی که این باغ واقع در شهرستان صالح آباد دارد، جاذبه آن را برای گردشگران چندبرابر کرده است. پوشش گیاهی باغ کشمیر از نوع گیاهان درمانی در طب سنتی است. زیره وحشی، درمنه، آویشن، بارهنگ، زالزالک، اسپند، پسته وحشی، بادام و کاکوتی از جمله گیاهان خوراکی و درمانی این جاذبه طبیعی محسوب می‌شوند. 
 

جاذبه‌های تاریخی استان

جاهای تاریخی خراسان رضوی، بیشتر با جاذبه‌های باستانی و تاریخی شهر مشهد شناخته می‌شوند. مثلا آرامگاه فردوسی و موزه آرامگاه نادرشاه افشار نسبت به آرامگاه سید حسین مدرس در کاشمر و مسجد جامع بجستان، شناخته‌شده‌تر و برجسته است. در میان آثار تاریخی مربوط به خراسان، مسجدها، امام‌زاده‌ها و آرامگاه‌ها به طور قابل توجهی به چشم می‌خورند. به همین خاطر می‌توان گفت که این آثار تاریخی، ارتباط خاصی با فرهنگ دینی خراسان دارند. 30 مورد از لیست جاذبه‌های تاریخی خراسان رضوی که بازدید از آن‌ها رایگان و بدون هزینه است، در بخش زیر آمده:

• مقبره خواجه ربیع در مشهد
• گنبد سبز مشهد
• كلیسای مسروپ قدس در مشهد
• مسجد ۷۲ تن در مشهد
• باغ خونی مشهد
• پل کسکک در تربت حیدریه
• حمام شازده در قوچان
• سنگ‌ نگاره باستانی شتر سنگ در مشهد
• آب انبار بازار نو در نیشابور
• مسجد کبود گنبد در کلات نادری
• خانه موزه شهید مطهری در فریمان 
• مقبره و مسجد شیخ حیدر کدکنی در تربت حیدریه
• آتشکده خانه دیو در سبزوار
• سرای زهدی نیشابور
• میل کرات در تایباد
• تپه عیدگاه سبزوار 
• مزار خواجه یار در خواف 
• مسجد جامع بجستان
• دارالشفا دلویی در گناباد
• مسجد جامع کاشمر
• رباط سنگ‌ بست
• امامزاده احمد بیمرغ در گناباد
• بقعه امامزاده یحیی در سبزوار
• محوطه تاریخی جوزقان در تایباد
• خانه اردکانی مشهد
• آرامگاه عمر خیام نیشابور
• آرامگاه عطار نیشابوری
• کاخ خورشید در کلات نادری
• بقعه هارونیه
• مدرسه عباسقلی خان

آداب و رسوم مردم

همانطور که گفتیم، طیف متنوعی از اقوام در استان خراسان رضوی و 96 شهر آن زندگی می‌کنند. برآیند آداب و رسوم در این استان تا حد زیادی شبیه به فرهنگی است که در سایر نقاط کشورمان می‌توانید ببینید. اما در بعضی از شهرستان‌ها و یا حتی شهرها ممکن است با آداب و رسومی روبرو شوید که کمتر دیده‌اید. 

موضوع تنوع در فرهنگ این استان به مدت‌ها قبل باز می‌گردد. برای مثال، زمانی که کولی‌ها به خراسان آمدند یا کوچه غرشمارها (قرشمارها) در شهر سبزوار، آداب و رسوم متفاوت و شاید عجیبی را برای مردم خراسان رضوی رقم زدند. در ادامه رایج‌ترین آدابی که فرهنگ زندگی را برای مردم ساکن در استان رقم زدند، بررسی و معرفی کردیم.

مراسم‌هایی مثل چهارشنبه سوری، عید نوروز و ماه رمضان همانند سایر نقاط کشور در استان خراسان رضوی هم به همان شکل متداول برگزار می‌شود. در مقابل، حال و هوای استان خراسان رضوی و مرکز آن یعنی مشهد در مراسم مذهبی، متفاوت است. مثلا محرم و صفر در بخش‌های جنوبی استان شامل فعالیت‌هایی از جمله نخل بندانی، نخل گردانی، تعزیه خوانی، تعزیه گردانی به همراه برگزاری آیین سوگواری و سینه زنی و زنجیرزنی برای ائمه اطهار (س) است. 

در روزها و شب‌های متعلق به تاریخ شهادت امام رضا (ع) و شهادت پیامبر (ص) هم مردم از شهرهای اطراف به صورت پیاده به سمت مشهد حرکت می‌کنند تا برای زیارت به بارگاه ملکوتی امام رضا برسند. مراسم‌هایی که خراسانی‌ها را نسبت به شمالی‌ها و یا جنوبی‌ها متمایز می‌کند، مراسم آیینی قوچ گذار و کشتی با چوخه است. برگزاری مراسم عروسی سنتی در کلات نادری هم نمونه‌ای از خاص‌ترین مراسم‌های خاص به شیوه خراسانی‌هاست.
 

سوغاتی‌ها

سوغاتی های خراسان رضوی 
 

با اینکه سوغاتی خرید مسافران بعد از رفت و آمد به خراسان رضوی و مرکز آن، شاید نسبت به گذشته کمرنگ‌تر شده باشد؛ اما هنوز هم این سنت باقی مانده است. به جز زرشک و زعفران، سوغاتی‌های دیگری هم هستند که بتوانید از استان خراسان رضوی خریداری کنید و به شهر و دیار خودتان ببرید. 

در نگاه کلی، سوغاتی‌های این استان در یکی از دو دسته بندی صنایع دستی و سوغاتی خوردنی قرار می‌گیرند. فیروزه، انگشتر و سنگ‌های زینتی، تسبیح، گلیم و قالی، پوستین و دیگ سنگی، صنایع دستی رایج و متداول خراسان رضوی هستند. بعد از آن، خرید سوغاتی‌های خوردنی مثل نبات، خشکبار، برگه آلو و میوه خشک، ادویه، ترشی مشهد، زرشک و زعفران، در بین گردشگران رایج است. علاوه بر این‌ها، گیاهان دارویی مثل کاکوتی و زیره هم طرفداران خاص خودش را در بین گردشگران و توریست‌ها دارد که بهتر است از شهر درگز و یا مشهد خریداری کنید. 
 

درباره خراسان رضوی

خراسان رضوی با مساحت 118,854 کیلومتر مربع، پنجمین استان بزرگ و در شرق کشور است. در سرشماری که سال 1395 داشت، جمعیت این استان بالغ بر 6,434,501 اعلام شد و در رده‌بندی دومین استان پرجمعیت کشور قرار گرفت. در حال حاضر، این استان از 33 شهرستان و 96 شهر تشکیل شده و از این لحاظ، دومین استان پرشهرستان ایران بعد از استان فارس شناخته می‌شود. 

در راهنمای سفر به خراسان رضوی با اقوام متفاوتی رویارویی دارید. چون جمعیت آن، حاصل اقوام متفاوتی است که خراسان رضوی را برای زندگی انتخاب کردند. قومیت‌های ترک‌زبان، مازنی و گیلک، عرب و تعداد اندکی از سایر اقوام، در این استان زندگی می‌کنند. در کنار آن‌ها، تعداد قابل توجهی تابعیت افغانستان هم ساکن استان هستند.
از لحاظ موقعیت جغرافیایی، خراسان رضوی از شمال با کشور ترکمنستان، از شرق با کشور افغانستان، از غرب و شمال غربی با استان‌های خراسان شمالی و سمنان و از جنوب و جنوب غربی به ترتیب با استان‌های خراسان جنوبی و یزد همسایه است. 

شهرهای خراسان رضوی

استان خراسان رضوی شامل 96 شهر است که از این میان، 21 مورد آن پرجمعیت‌تر هستند. 

1. مشهد
2. نیشابور
3. تربت حیدریه
4. کاشمر
5. قوچان
6. تربت جام
7. تایباد
8. چناران
9. سرخس
10. گناباد
11. فریمان
12. گلبهار
13. درگز
14. خواف
15. بردسکن
16. طرقبه
17. فیض آباد
18. نقاب
19. شاندیز
20. خرو
21. بجستان
     

بعد از 21 شهری که از استان خراسان رضوی نام بردیم، نوبت به معرفی سایر شهرهاست. کاریز، مشهد ریزه، دولت‌آباد، جغتای، نشتیفان، باخرز، رضویه، صالح‌آباد، فرهادگرد، گلمکان، احمدآباد صولت، کلات، سلامی، رشتخوار، نصرآباد، نیل‌شهر، جنگل، کندر، انابد، سفیدسنگ، سلطان‌آباد، فیروزه، درود، ریوش، بیدخت، خلیل آباد، سنگان خواف، سیدآباد، قاسم‌آباد، قلندرآباد، کاخک، فرگ قلعه، گرماب، اسحاق‌آباد، سده، رودآب، مزرج و ... هم در لیست شهرهای این استان قرار می‌گیرند.
 

تاریخچه استان

با توجه کردن به موقعیت جغرافیایی مشهد، مرکز استان خراسان رضوی و اثرات محیطی آن می‌توان به قدمت بالای استان پی برد. مشهد در حوضه آبریز کشف‌رود قرار دارد و تحقیقات حاصل از کف این رودخانه نشان می‌دهد که قدمت آن از دوران پارینه‌سنگی قدیم است.