عمارت مسعودیه در نزدیکی میدان بهارستان در شهر تهران قرار دارد. این عمارت یا بهتر بگوییم مجموعه با شکوه متعلق به دوران قاجاریه و اواخر دوران سلطنت ناصر الدین شاه است. از آنجایی که عمارت مسعودیه در مرکز شهر تهران و در نزدیکی مجلس ملی قرار داشته همواره مورد توجه بوده و اتفاقات تلخ و شیرین زیادی را از سر گذرانده است. تقریبا تمام ساکنان شهر تهران درباره عمارت مسعودیه اطلاعاتی دارند یا از آن حداقل یک بار بازدید کرده‌اند.
عمارت مسعودیه در مرکز شهر تهران و در میان ساختمان‌های مدرن، یادگاری از شهر تهران قدیم است. به همین دلیل در مطلب پیش رو درباره عمارت مسعودیه صحبت خواهیم کرد. توجه داشته باشید که بسیاری از عمارت‌های این مجموعه ویران شده‌اند و تعدادی دیگر در دست بازسازی قرار دارند. بیشترین اهمیت عمارت مسعودیه مربوط به تاریخ آن می‌باشد بنابراین بخش طولانی‌تری را به شرح تاریخچه آن اختصاص دادیم. لطفا با ما همراه شوید تا اطلاعات بیشتری درباره مسعودیه در اختیار شما قرار دهیم.
عمارت مسعودیه کجاست؟
عمارت مسعودیه در بخش جنوب غربی میدان بهارستان قرار دارد. زمین‌هایی که عمارت مسعودیه در آن‌ها ساخته شد حدود ۱۵ هزار متر مربع مساحت داشتند که در گذر زمان به عناوین مختلف فروخته شدند و در آخر ۴ هزار متر مربع از آن‌ها باقی ماند. در حال حاضر درب ورودی عمارت مسعودیه در خیابان اکباتان قرار گرفته و همه مردم می‌توانند از آن بازدید کنند. لازم به ذکر است که به دلیل بازسازی عمارت‌ها، از فضای داخلی آن‌ها نمی‌توان دیدن کرد. برای اطلاعات دقیق‌تر می‌توانید با روابط عمومی عمارت مسعودیه تماس بگیرید.
تاریخچه عمارت مسعودیه
در سال ۱۲۹۵ هجری قمری مسعود میرزا ملقب به ظل السلطان دستور ساخت عمارت مجللی را در مکان فعلی عمارت مسعودیه صادر کرد. وجه تسمیه آن هم نام مسعود میرزا بود. مسعود میرزا یکی از فرزندان ناصر الدین شاه بود که در جوانی علاقه خود را برای پادشاهی و ادامه سلطنت قاجاریه ابراز کرده بود. از آنجایی که مادر این شاهزاده از دودمان قاجاری نبود، امید نمی‌رفت که بتواند تاج و تخت را به دست بیاورد. با این حال تا پایان عمر قاجاریه او از این آرزو دست برنداشت. به هر روی ناصر الدین شاه ابتدا او را به عنوان حاکم مازندران و سپس حاکم اصفهان انتخاب کرد. به این ترتیب شاه می‌خواست ظل السلطان را از پایتخت دور نگاه دارد. در آخر هم تمام عناوین را از او باز پس گرفت.
بعد از قتل ناصر الدین شاه فرزند او مظفر الدین شاه به قدرت رسید که موجب حسد و خشم شدید مسعود میرزا شد. با اینکه این شاهزاده قجری هیچ علاقه‌ای به توده مردم نداشت اما گاه و بی‌گاه کمک‌های مالی اندکی به مشروطه خواهان می‌کرد تا در آینده از پادشاهی او حمایت کنند. در همین اثنا بود که عمارت مسعودیه را در اختیار مشروطه خواهان قرار داد تا اجتماعات و اعتراضات خود را در این مکان انجام دهند. عمارت مسعودیه هم در نزدیکی مجلس ملی بود و از این جهت مکان بسیار حساسی برای اعتراضات مشروطه به حساب می‌آمد. مشروطه خواهان در این عمارت رفت و آمد داشتند. تا اینکه بمب دستی به زیر کالسکه محمد علی شاه انداختند و بهانه کافی به دست او دادند تا مجلس را به توپ ببندد و به دنبال آن بساری از سران مشروطه را اعدام کنند.
قسمت‌هایی از عمارت مسعودیه به رگبار روس‌ها و نیرو‌های سلطنتی بسته شد. پس از این گیر و دار‌ها و انقراض دولت قاجاریه، عمارت مسعودیه به فرزند ظل السلطان رسید. در‌واقع ظل السلطان پیش از مرگش عمارت مسعودیه را به فرزندش سپرد و به او اختیار داد که آن را نگاه دارد یا به شخص دیگری بفروشد.
عمارت مسعودیه در دوران پهلوی اول
رضا خان هنوز به پادشاهی نرسیده بود و به عنوان فرمانده کل قوا و سردار سپه فعالیت می‌کرد. عمارت مسعودیه هم به همدم السلطنه، همسر جلال الدوله، دختر میرزا یوسف مستوفی الممالک صدر اعظم فروخته شده بود. رضا خان این عمارت مسعودیه را خرید و در سال ۱۳۴۳ هجری قمری به محل وزارت فرهنگ و اوقاف تبدیل کرد. وزارت صنایع مستظرفه نیز در عمارت مسعودیه قرار داشت. مجموعه عمارت‌هایی که امروزه به نام عمارت مسعودیه می‌شناسیم، توسط رضاخان خریداری شده و تحت کنترل دولت درآمده‌اند. باقی عمارت‌ها و زمین‌های این مجموعه در طی سال‌های متمادی بین افراد مختلف دست به دست شدند تا نهایتا از شکل قدیمی و اصلی آن‌ها چیزی باقی نماند.
عمارت مسعودیه در دوران پهلوی دوم
در سال‌های ۱۳۴۲ و ۱۳۴۳ هجری شمسی عمارت مسعودیه را به دانشگاه افسری سپردند. در سال ۱۳۴۵ یعنی زمانی که وزارت آموزش و پرورش از وزارت هنر و فرهنگ جدا شد، عمارت مسعودیه را به وزارت آموزش و پرورش دادند. به این ترتیب بود که وزارت آموزش و پرورش برای سال‌های متمادی در این عمارت مستقر بود. سر انجام در سال ۱۳۹۰ هجری شمسی، مصوبه‌ای امضا شد که بر اساس آن عمارت مسعودیه و تمام محوطه اطراف آن به سازمان میراث فرهنگی تعلق گرفت.
کاربرد‌های عمارت مسعودیه
عمارت مسعودیه از زمان ساخت تا کنون کاربری‌های متنوعی داشته و نهاد‌های مختلفی در آن مستقر شده‌اند. در سال‌های ابتدایی که عمارت مسعودیه محل اقامت خانواده طل السلطان بود. پس از آن‌ها برای تجمعات مشروطه به کار رفت اما این عمارت نقش‌های تاریخی مهم دیگری نیز داشته که در ادامه به آن‌ها اشاره می‌کنیم...
- اولین کتابخانه ملی، در دوران قاجار در عمارت مسعودیه افتتاح شد.
- اولین موزه ملی ایران نیز در عمارت مسعودیه تاسیس شد. در ابتدا یکی از اتاق‌های عمارت را به نگهداری از اشیای عتیقه اختصاص داده بودند. این اشیاء از گوشه و کنار ایران یافت می‌شدند. در آخر اشیای ارزشمند تاریخی را به ساختمان اصلی موزه ملی ایران منتقل کردند.
- انجمن معارف در سال ۱۳۰۴ هجری شمسی، یک کتابخانه جامع در عمارت مسعودیه تاسیس کرد و کتابخانه قبلی را توسعه داد.
- در سال ۱۳۹۰ پانزدهمین جشن خانه سینِما در عمارت مسعودیه برگزار شد. برای برگزاری این مراسم میز و صندلی‌های در فضای باز چیدند و با نورپردازی‌های زیبا، ساختمان عمارت را تزیین نمودند. جشن خانه سینِما با حضور بازیگران، کارگردان ها و بسیاری از اهالی سینِما اجرا می‌شود.
عمارت مسعودیه در زمان حال
بسیاری از ساختمان‌های عمارت مسعودیه، در حال حاضر در دست تعمیر و مرمت می‌باشند. به همین دلیل بازدیدکنندگان فقط می‌توانند از محوطه بیرونی دیدن کنند. عمارت مسعودیه یکی از جاهای دیدنی تهران است اما حال و هوای مساعدی ندارد. بسیاری از گردشگران به بازدید از این عمارت رفته‌اند، درباره آشفتگی آن و وجود وسایل بنایی و ابزار دیگر گله می‌کنند. معماری عمارت مسعودیه یکی از معماری‌های منحصر به فرد در شهر تهران قدیم بوده اما هیچ راهنمایی برای ارائه اطالاعات به گردشگران وجود ندارد. می‌توانید تصاویر عمارت مسعودیه را در شبکه‌های اجتماعی جستجو کنید و این شاهکار را مشاهده نمایید.
در سال‌های اخیر یک کافه رستوران سنتی در یکی از عمارت‌های مسعودیه فعالیت می‌کرد که در حال حاضر تعطیل شده است. امیدواریم عمارت مسعودیه به عنوان یکی از جاذبه های تور تهران به شکوه گذشته باز گردد و به شکل شایسته ای برای بازدید گردشگران آماده شود.
ساعات بازدید از عمارت مسعودیه
همه روزه، از ۱۰ صبح تا ۷ عصر
عمارت مسعودیه در عزاداری‌های رسمی تعطیل است.
جاهای دیدنی نزدیک عمارت مسعودیه
باغ نگارستان، ۱۳ دقیقه پیاده روی
باغ امین السلطان، ۹ دقیقه پیاده روی
خانه موزه ابوالحسن صبا، ۸ دقیقه پیاده روی
موزه هنرهای ملی، ۱۱ دقیقه پیاده روی
آدرس عمارت مسعودیه
تهران، میدان بهارستان، ضلع جنوب غربی، خیابان اکباتان
برای رزرو تور به مقاصد داخلی و خارجی با تورگردان همراه باشید.
