خانه موزه تهران یا خانه موزه مقدم دانشگاه تهران یک عمارت تاریخی است که به اواخر دوران قاجار تعلق دارد. در این خانه قدیمی و باشکوه اشیای ارزشمندی نگهداری میشوند. سرگذشت مالکان خانه با داستان این عمارت گره خورده و آن را جذابتر کرده است. مالک اولیه آن احتساب الملک یا محمد تقی خان مقدم بود. او در دربار صاحب منسب بود و این خانه را در اواخر دوران قاجار بنا نهاد. سپس خانه به فرزند او دکتر محسن مقدم رسید. از آنجایی که خانه موزه تهران یکی از ساختمانهای قدیمی شهر است و همچون نگین در تهران میدرخشد، تصمیم گرفتیم مطالبی برای معرفی آن جمع آوری کنیم. اگر به خانههای تاریخی و موزهها علاقه دارید با این مطلب همراه شوید تا بازدید کوتاهی از این خانه زیبا داشته باشیم...
خانه و موزه مقدم تهران کجاست؟
خانه موزه مقدم در شهر تهران و در حوالی خیابان امام خمینی قرار دارد. این خانه تاریخی متعلق به یکی از وزیران دوران قاجار به نام محمد تقی خان مقدم یا احتسابالملک بوده است. احتسابالملک برای مدتی رئیس اداره احتسابیه بود و پس از چندی به عنوان وزیر مختار ایران در سوییس معرفی شد. احتساب الملک دو فرزند به نامهای حسن و محسن داشت. حسن مقدم به نمایشنامه نویسی و فعالیتهای اجتماعی علاقه نشان داد اما متأسفانه در سنین جوانی در گذشت. بنابراین از خانواده مقدم، محسن مقدم باقی ماند. محسن مقدم به هنر و مخصوصا باستانشناسی علاقه داشت و برای تحصیل در این شاخهها به اروپا سفر کرد. در دانشگاه به مطالعه و تحقیق درباره دوره تاریخی هخامنشیان پرداخت. در این هنگام بود که با همسر آینده خود یعنی سلما گویومجیان آشنا شد. سلما یک ارمنی تبار ساکن بلغارستان بود.
در بسیاری از منابع همسر او را با تبار فرانسوی معرفی کردهاند که اشتباه است. سلما نیز در اروپا به تحصیل باستان شناسی مشغول بود. او در زمینه دوران پس از اسلام در ایران تحقیق میکرد و به این شکل بود که تحقیقات محسن مقدم و سلما گویومجیان مکمل یکدیگر شد. این دو با هم ازدواج کردند و به ایران آمدند. از آنجایی که تحصیلات هر دو مرتبط با باستان شناسی بود توسط دولت مامور سرکشی به بناهای باستانی ایران شدند. دکتر محسن مقدم علاوه بر تمام فعالیتهای خود، در سالهای آتی دانشکده هنرهای زیبا دانشگاه تهران را تاسیس کرد. دکتر محسن مقدم و همسرش در طول عمر خود همواره مشغول مطالعه و تحقیق درباره تمدنهای ایرانی بودند. همچنین دکتر مقدم اشیای تاریخی بسیاری را در خانه پدری خود جمع آوری کرده بود. خانه احتساب الملک به عنوان محل زندگی دکتر مقدم و همسرش انتخاب شد که در طی سالها، ساختمان خانه را توسعه داد. در این خانه اشیای تاریخی و گرانبهایی نگهداری میشوند به کوشش دکتر مقدم جمع آوری شدهاند. دکتر مقدم سالهای متمادی در این خانه زندگی کرد و بخشهای مختلفی را به تزیینات و ساختمان آن اضافه کرد. او تمام آثار هنری و اشیای تاریخی را که جمع آوری کرده بود به بهترین شکل در خانه پدری خود نگهداری میکرد. سرانجام در سال ۱۳۵۱ این خانه را به دانشگاه تهران اهدا نمود. دکتر مقدم تا سال ۱۳۶۶ به عنوان مدیر مسئول موزه فعالیت میکرد. زمانی که در سال ۶۶ درگذشت همسرش این وظیفه را به عهده گرفت. متأسفانه همسر ایشان نیز در سال ۱۳۶۹ در گذشت و مسئولیت اداره خانه موزه به عنوان یکی از جاهای دیدنی تهران به طور کامل به دانشگاه تهران محول گشت.
معماری خانه موزه مقدم تهران
خانه مقدم در تهران ۲۱۱۷ متر مربع مساحت دارد. این خانه از سه حیاط اندرونی، بیرونی و سرایداری تشکیل شده است. اگر به ساختمان نگاهی بیندازید متوجه سبک معماری قاجاری خواهید شد. البته خانه مقدم دارای بخشهای مختلفی است که هر کدام زیبایی خاص خود را دارند. این بخشهای عبارتند از:
۱. ساختمان بیرونی یا تابستانی: این قسمت شامل اتاق پذیرایی است که دارای سقف گچی میباشد. تزیینات این بخش از ساختمان نسبت به قسمتهای دیگر بسیار سادهتر است. در زمان سکونت دکتر مقدم در خانه، از این بخش برای پذیرایی از مهمان و بررسی فعالیتهای علمی استفاده می کردند. آثار تاریخی سفالی، ابزار فلزی و سنگی که به کوشش دکتر مقدم جمع آوری شدهاند در این اتاق، در معرض دید بازدید کنندگان قرار دارند.
۲. حوضخانه: حوضخانه قدیمیترین بخش خانه است و در زمان احتساب الملک ساخته شده است. سبک معماری این بخش به دوره مظفری تعلق دارد.
۳. کتابخانه: در کتابخانه این مجموعه کتابهای مرجع برای باستان شناسی، کتابهایی که توسط دکتر مقدم تألیف شدهاند و... نگهداری میشوند. دانشجویان و محققان میتوانند از این کتابخانه استفاده کنند.
۴. ساختمان برج: ساختمان برج یا برج اربابی، جدیدترین بخش ساختمان است که ۵۴ سال قدمت دارد. دکتر مقدم با همکاری یکی از دوستان خود، ساختمان برج را شبیه ساختمانهای قرون وسطی در اروپا طراحی کرد و ساخت. این برج محل اقامت او و خانوادهاش بود.
۵. ایوان قاجار: این ایوان زیبا با الهام از معماری دوران قاجار ساخته شده و با گلدانها و گیاهان پر گل تزیین شده است.
۶. گلخانه: در گلخانه انواع گیاهان زینتی و گلخانهای پرورش داده میشوند.
۷. تراس: خانه موزه مقدم یک تراس دنج دارد که تبدیل به کافه شده تا بازدید کنندگان بتوانند دقایقی استراحت کنند.
۸. دیوار تجدد: زیباترین و خاصترین بخش حانه دیوار تجدد میباشد که با همکاری مهندس هوشنگ سیحون ساخته شده است. پایه ستونهای این دیوار متعلق به خانه خواهر ناصر الدین شاه است. در زمان تخریب خانه خواهر ناصر الدین شاه، دکتر مقدم این پایهها را به خانه موزه مقدم آورد.
آدرس خانه موزه مقدم تهران
تهران، خیابان امام خمينی، بعد از خیابان شیخ هادی، جنب بانک ملت، پلاک ۲۵۱
برای رزرو تور به مقاصد داخلی و خارجی و همچنین تور تهران لحظه آخری با تورگردان همراه باشید.