سوغات و صنایع دستی شهر یزد
سوغات یزد از لذتبخشترین قسمتهای سفر به این شهر است. حتماً شما هم در سفر به یزد بخشی از زمانتان را به خرید سوغات اختصاص میدهید. در واقع خرید سوغات بخش مهمی از تجربه سفر شما به شهر تاریخی یزد است. مسافران یزد دوست دارند لحظات خاص تجربه این سفر در زندگی آنها یادآوری شود و برای حفظ این تجربه سوغاتهایی به یادگار میخرند تا روایتگر داستان تجربه شیرینشان از سفر به شهر یزد باشد.
در این مقاله به طور کامل و مختصر از سوغاتهای شهر یزد و بهترین محل خرید آنها برای شما گفتهایم. با تورگردان همراه باشید.
صنایع دستی شهر یزد
از صنایع دستی شهر یزد میتوان هم برای زینت دادن منزل و نیز برای هدیه دادن به عزیزان استفاده کرد. در ادامه از مشهورترین صنایع دستی یزد میخوانیم.
ترمه سوغات نفیس یزد
ترمه پارچه گرانبهایی است که از صنایع دستی نساجی نفیس ایران محسوب میشود. ترمه بافی از اوایل دوره صفویه در ایران رواج داشته است. این پارچه منحصر به فرد به دلیل تراکم زیاد پودها بسیار مقاوم بوده و با طرح های بسیار متنوع در نقاط مختلف ایران بافته میشود. ترمههای یزد به علت استفاده از ابریشم و پشم مرغوب و کاربرد رنگهای گیاهی معمولاً قیمت بالایی دارند اما کارهای مشابهی نیز با کیفیت کمتر و قیمتهای پایینتر تولید میشود تا هیچ مسافری با چمدانی خالی از ترمه به شهرش بازنگردد.
دارایی بافی (ایکات)
ایکات کلمه ای مالایی به معنای گره زدن و رنگ نمودن است که به فارسی به آن دارایی میگویند. در گذشته برای بافت این پارچه از رنگهای طبیعی استفاده میشده اما امروزه رنگهای شیمیایی جایگزین رنگهای طبیعی شده است. داراییها معمولاً عرض ۹۰ و طول ۳۰ سانتی متر دارند که پس از پایان بافت بسته به موارد مصرف و تقاضای مشتری بریده شده و مورد استفاده قرار میگیرند. درگذشته این پارچه از اقلام جهیزیه عروسهای یزدی بوده است.
شعربافی یا شربافی در یزد
به موی انسان یا حیوان شَعر گفته میشود. شعربافی هنر پارچهبافی با مو یا ابریشم و با استفاده از دستگاه بافندگی چهار وردی است. در شربافی رسم است که نام بافنده با نشان طلایی در سر و ته پارچه درج شود. این پارچه معمولاً در عرض ۲ و طول ۱/۵ متر بافته میشود.
سفال یزد
ساخت ظروف سفالی امروزه در شهرهای زیادی از ایران رواج دارد اما سفال یزد از قدیم مشهور بوده است. ماده اولیه تهیه سفال، گل است که کاملاً با اقلیم و شرایط شهر یزد همخوانی دارد. ظروف سفالی هم برای استفاده روزانه و هم به عنوان دکوریجات کاربرد دارند. قیمت ظروف سفالی مانند طرح و نقشش بسیار متنوع است.
شَمَد
شمد بافی از صنایع دستی و سوغاتیهای ماندگار شهر یزد میباشد. این پارچه از جنس پنبه یا ابریشم ویسکوز در طرحهای چهارخانه بافته میشود. شمد بیشتر برای روانداز مورد استفاده قرار میگیرد.
زیلوبافی هنری که به ثبت جهانی رسید
زیلو زیرانداز و کفپوشی دستبافت و خنک، تهیه شده از نخ پنبه و شبیه به گلیم است. با این تفاوت که گلیم از پشم تهیه میشود. زیلوبافی هنر ارزشمند و دیرین مردمان کویر به ثبت جهانی رسیده است. میبد مرکز اصلی زیلوبافی در استان یزد است و قدیمی ترین زیلوی جهان در مسجد جامع میبد قرار دارد. مرغوبترین نوع زیلو زیلوهای نفتال هستند که به رنگ سبز و گلی بافته میشود.
چادرشب
چادر شب یا چادیشُو پارچهای با طرح چهارخانه و از جنس پنبه و ویسکوز میباشد که در طرحهای مختلف و برای استفادههای گوناگون تولید میشود. نوع راهراه آن برای سفره مورد استفاده قرار میگیرد. طرح پیچازی نازک و نقشدار آن نیز در اندازه ۲×۲ برای رختخواب پیچ استفاده میشود.
شهرت جهانی طلای یزد
حتماً شما هم شهرت طلاهای عیار بالای شهر یزد را شنیدهاید. مخصوصاً انواع زنجیرهای چینایی که به نام زنجیره هل و گل، زنجیر یزدی و زنجیر گل اناری هم مشهور است. خلوص بالای طلای مورد استفاده و هنر دست هنرمندان خلاق شهر یزد، صنعت طلا و جواهرسازی این شهر را به شهرت ملی و جهانی رسانده است. این زنجیرها از طلا و نقره ساخته میشود و ساخت آن به مهارت خاصی نیاز دارد که در بین زرگرهای سنتی یزد یافت میشود. جالب است بدانید که مهارت ساخت این زنجیرها به ثبت ملی رسیده است.
مس یزد
با توجه به افزایش گرایش ایرانیها به استفاده از ظروف مس در سالهای اخیر ساخت این ظروف در تمام شهرها رونق گرفته است اما چنان که میدانید مس شهر یزد از گذشته به زیبایی و دوام مشهور بوده است. قیمت ظروف مسی کم نیست اما اگر برای خرید دکوریجات یا ظروف مسی مصمم هستید بهتر است خرید تان را از بازار سنتی شهر یزد انجام دهید.
در یزد از کجا صنایع دستی بخریم؟
۱. فروشگاه ترمه رضایی واقع در بازار خان
۲.فروشگاه ترمه حسینی واقع در خیابان امام خمینی
۳.فروشگاه شایسته در نزدیکی باغ ملی و میدان آزادی
شیرینی های معروف یزد
یزد جز 1357 اثر تاریخی که به ثبت ملی رسیدهاند، انواع مختلفی شیرینی لذیذ مختص خود را دارد که طعمشان به شیرینی لهجه مردمان خوشخوی این دیار است. در ادامه با چند خوراکی و شیرینی معروف یزد بیشتر آشنا میشویم.
کیک یزدی
از شیرینیهای بومی و سنتی شهر یزد کیک یزدی است که مردم یزد در مراسم مذهبی از آن استفاده میکنند. مواد تهیه کیک یزدی تفاوت چندانی با کیکهای اسفنجی دیگر ندارد اما هر بار که این کیک خوشمزه را میخورید از خودتان خواهید پرسید چه چیزی در این کیک وجود دارد که تا این حد طعم دلچسبی به آن داده است!
باقلوا
سرآمد شیرینیهای یزدی و از پرطرفدارترین سوغاتهای خوراکی شهر یزد باقلوای مشهور آن است. این شیرینی پرکالری در کشورهای مختلف تهیه میشود. باقلوای یزدی به شکل مربع، لوز و لولهای و با طعمهای مختلف وجود دارد. قیمت باقلوا نسبت به کیک یزدی و پشمک و برخی شیرینیها بیشتر است اما حتما باید آن را امتحان کنید و چند بسته هم برای عزیزانتان به عنوان سوغات خریداری نمایید. البته اگر تا برگشتن به منزل طاقت بیاورید و به آن دستبرد نزنید.
شیرینی پنجره ای (نان مُنَقّا)
نان پنجره ای یا خاتون پنجره از شیرینیهای اصیل نروژ است که نوع متفاوتتری از آن از سالها پیش در شهر یزد تهیه میشود. تنوع قالبهای این نوع شیرینی ظاهر زیبایی به آن بخشیده است. از طرفی نان پنجره ای شیرینی پرحجم و کم وزنی است و یک کیلو از آن حداقل ۶۰ عدد میشود که بدین ترتیب بسیار خوشطعم و بابرکت است.
پشمک یزدی
پشمک از شیرینیهای سبک و مشهور شهر یزد است که از آب، شکر، آبلیمو، آرد گندم، روغن حیوانی، روغن گیاهی خوراکی و هل تهیه میشود. امروزه چندین برند در سطح کشور اقدام به تهیه پشمک در بستهبندیهای متنوع کردهاند اما طعم هیچکدام به پای پشمک اصیل یزدی نمیرسد. پشمک به نسبت دشوار بودن نحوهتهیه و طعم بینظیرش قیمت منصفانه ای دارد.
قطاب یزد
قطاب از شیرینیهای بسیار لذیذ خوشعطر تور یزد است. برای تهیه قطاب خمیری از آرد، شیر یا ماست و زرده آماده کرده و در میان آن مخلوطی از پودر بادام، پودر قند و هل قرار میدهند سپس در روغن فراوان سرخ کرده و در پودر قند میغلطانند. قدمت تهیه قطاب به دوره قاجار برمیگردد. به دلیل گران بودن هل و بادام قیمت قطاب نیز بالاست.
سوهان خانی و آردی
گرچه سوهان را سوغات اصلی شهر قم میدانند اما در شهر یزد نیز سوهان خانی و آردی با کیفیت بسیار خوب تهیه میشود. استفاده از جوانه گندم و روغن حیوانی و مغزهای مختلف در سوهان آن را به یک شیرینی با ارزش غذایی بالا تبدیل کرده است.
نقل
تنوع بالای نقلهای خوشطعم و خوشعطر در یزد این شهر را به بهشت چایدوستان تبدیل کرده است. نقل به دلیل موارد مصرف زیاد نزد ما ایرانیها و نیز قیمت خوب از گزینههای عالی برای سوغات است.
لوز
لوز از شیرینیهای خاص ولذید شهر یزد با طعم و رنگهای مختلف است. لوز بادام-بیدمشک، نارگیلی و. پستهای از لوزهای مشهور یزد است. نشاسته از مواد اصلی تهیه شیرینی لوز یزد است.
حلوا ارده
حلواارده از مقویترین خوشمزههای شهر یزد است. حلواارده با ارزش غذایی بالایی که وامدار کنجد موجود در آن است یک دسر و صبحانه کامل محسوب میشود. در ماههای گذشته این سوغات افزایش قیمت چشمگیری داشته اما همچنان جایگاه خود را حفظ کرده و در سفره ایرانیها قرار دارد.
حاج بادام
اگر یک شیرینی در یزد باشد که بعد از خوردن نیاز به مسواک نداشته باشد همین حاج بادام است چراکه هنوز در دهان نگذاشته آب میرود. خوردن حاج بادام در کنار چای بسیار پرطرفدار است. قیمت حاج بادام گران نیست پس برای سوغات هم گزینه مناسبی است.
نان برنجی
نان برنجی از شرینیهای مشهور کرمانشاه است. ولی اگر در حل جدول از شما سوال کنند نان برنجی سوغات کدام شهر است و شما پیشتر حتی یک بار طعم نان برنجی یزد را امتحان کرده باشید احتمالا به جای کرمانشاه سه بار مینویسید یزد، یزد و یزد. نان برنجی یزد لذتی به یادماندنی از خوردن شیرینی یزدی در ذهن شما به یادگار خواهد گذاشت.
این را نیز می پسندید: جاهای دیدنی یزد
در یزد از کجا سوغات بخریم؟
۱. شعبه اصلی فروشگاه حاج خلیفه رهبر واقع در میدان امیر چخماق نزدیک بازار، نبش چهارراه شهدا
۲. شعبه دوم فروشگاه حاج خلیفه رهبر: بلوار جمهوری اسلامی جنب امامزاده سید جعفر محمد
۳. شعبه سوم حاج خلیفه رهبر یزد: صفاییه، بلوار دانشگاه، روبروی پارک پهلوان یزدی
۴. شیرینی بهشت یزد: میدان فرهنگ، ابتدای بلوار خاتمی و نرسیده به میدان طبی ۵
5. شعبه اصلی شیرینی سنتی یزد: بلوار جمهوری اسلامی، مقابل سرپرستی بانک ملت
6. شعبه دوم شیرینی سنتی یزد: خیابان ولیعصر، بعد از مسجد بلال، نرسیده به پارک وی، حدفاصل خیابان مهری و خیابان افق، پاساژ ایران (طاهر)
7. شیرینی عروس کویر یزد: بلوار دهه فجر، اول بلوار علامه جعفری، جنب فروشگاه عقیق