جنگل حرا در قشم پدیده ای خاص و منحصر به فرد

جنگل‌های حرا در قشم از جمله جاذبه‌های خاص و کم‌نظیری است که در کشور ما وجود دارد. این جاذبه طبیعی در جهان شهرت زیادی داشته و گردشگران بسیاری را به خود جلب می‌کند. جنگل‌های حرا شامل چند گونه درخت هستند که با مد دریا زیر آب رفته و در هنگام جزر دوباره از آب بیرون می‌آیند. ظاهر این درختان و خاصیت آن‌ها که توانسته‌اند در آب شور دریا رشد کنند باعث جذابیت جنگل‌های حرا در قشم شده است. مشاهده این جنگل به هنگام جزر و مد تجربه بسیار شگفت انگیزی است که بازدید آن را به همه دوستداران طبیعت توصیه می‌کنیم. با تورگردان همراه باشید.

معرفی جنگل حرا در قشم

جنگل‌های حرا یکی از جا‌های دیدنی قشم است و برای بازدید از آن باید سوار بر قایق به میان آب‌های خلیج فارس بروید. هنگام جزر یعنی زمانی که درختان کاملاً از آب بیرون می‌آیند می‌توانید ریشه‌های چوبی و انبوه آن‌ها را ببینید که ظاهری شبیه به فیلم‌های تخیلی دارند و هر ببیننده‌ای را به شگفتی وا می‌دارند. درختانی که از حاشیه ساحل دور هستند در هنگام مد کاملاً زیر آب فرو می‌روند. اگر بتوانید به صورتی زمان بندی کنید که دو حالت جزر و مد جنگل را مشاهده نمایید، متوجه جذابیت جنگل‌های حرا در قشم خواهید شد.

آب و هوای استوایی جزیره قشم باعث شده جنگل حرا در این ناحیه بسیار انبوه و سرسبز باشد به طوری که بسیاری از افراد، نام جنگل‌های همیشه بهار را برای آن به کار می‌برند.

پوشش گیاهی جنگل‌های حرا

جنگل حرا یا مانگرو عموما از دو نوع درخت تشکیل شده که به نام حرا و چندل شناخته می‌شوند. از دیرباز بین اهالی جزیره افسانه‌های زیادی درباره ماهیت درختان این جنگل شکل گرفته است. در گذشته مردم اعتقاد داشتند اشک چشم کسانی که در دریا گریسته‌اند باعث رویش این درختان شده است. عده‌ای دیگر نیز اعتقاد دارند تاجران و دریانوردان هندی که به جزیره قشم آمده‌اند بذر این درختان را در منطقه پراکنده‌اند. شاید جالب باشد که بدانید جنگل‌های حرا دقیقاً شبیه به جنگل حرا در قشم در مناطق ساحلی شبه جزیره هند نیز مشاهده می‌شوند. همچنین در مناطق مردابی مصر، سواحل عربستان، تایلند، سواحل بوشهر و بلوچستان نیز جنگل‌های حرا وجود دارند.

ارتفاع درختان در جنگل حرا به ۳ تا ۶ متر می‌رسد و یک درخت بالغ حدود ۳۰ سانتی‌متر ریشه دارد. بذر درختان در میوه نهفته شده است و زمانی که میوه‌ها می‌رسند به زمین افتاده و بین گل و لای پنهان می‌شوند. پس از مدتی یک نهال کوچک رشد می‌کند و تبدیل به درخت می‌شود. از آنجایی که شرایط اقلیمی در جزیره قشم برای این نوع درختان مناسب بوده، جنگل بسیار انبوهی بوجود آمده است.

مهم‌ترین نکته درباره جنگل‌های حرا در قشم این است که ریشه درختان می‌توانند آب شور دریا را تصفیه کرده و از آب شیرین تولید شده تغذیه کنند. همین نکته نشان می‌دهد درختان در جنگل حرا با شرایط سخت سازگار بوده و مقاومت زیادی دارند. به عبارتی آب شور دریا یا جزر و مد نتوانسته‌اند مانع رشد و حیات این نوع درختان شوند.

فواید درختان حرا

برای مطالعه فواید درختان حرا باید به یک نکته مهم توجه داشته باشیم: درختان حرا میلیون‌ها سال پیش توانستند خود را با شرایط بسیار سخت سازگار کنند و تا کنون به حیات خود ادامه دهند. بدیهی است که ساکنان بومی منطقه به خواص و فواید درختان حرا پی برده و در موارد بسیاری از این گیاهان ارزشمند بهره برده‌اند.

پوسته درخت حرا برای درمان نوعی بیماری شبیه به جذام که در منطقه هرمزگان شایع بوده مورد استفاده قرار می‌گرفت. همچنین بومیان از آوند‌های درخت نوعی شیره استخراج می‌کردند و برای درمان بیماری‌های پوستی مختلف به کار می‌بردند. علاوه بر خواص درمانی درختان حرا و چندل، تنه مستحکم آن‌ها برای تولید زغال مناسب بوده و تولید دود نمی‌کند. در حال حاضر جنگل‌های حرا جزو منطقه حفاظت شده هستند و کسی نمی‌تواند از درختان بهره برداری کند با این حال در گذشته‌های دور، ساکنان بومی جزیره از درختان حرا برای کاربرد‌های گوناگون بهره می‌بردند.

گونه‌های جانوری در جنگل‌های حرا

وجود درختان انبوه باعث شده تا اکوسیستم مناسبی برای حیات حیوانات و پرندگان مختلف به وجود بیاید. در فصل پاییز و زمستان پرندگان مهاجری مانند حواصیل هندی، کفچه نوک تیز، گیلانشاه، سلیم خاکستری، کاکائئ و حواصیل بزرگ میهمان جنگل‌های حرا می‌شوند. در آب‌های این منطقه نیز مار‌های دریایی، لاک پشت و انواع مختلفی از ماهی‌ها وجود دارند. از آنجایی که ریشه درختان در جنگل‌های حرا جان پناه مناسبی است جمعیت زیادی از آبزیان خلیج فارس در این منطقه تخم‌ریزی می‌کنند.

حفاظت از جنگل‌های حرا

جنگل‌های حرا در قشم حدود ۸۲ هزار هکتار مساحت دارند که برای اولین بار در سال ۱۳۵۱ خورشیدی به عنوان منطقه حفاظت شده در منابع ملی معرفی شدند. در سال ۱۳۵۶ هم سازمان جهانی یونسکو جنگل‌های حرا در قشم را به عنوان یکی از ذخایر زیست کره ثبت کرد.

بازدید از جنگل‌های حرا در قشم

آب و هوای جزیره قشم گرم و مرطوب است بنابراین توصیه می‌کنیم در فصل پاییز یا تابستان به قشم سفر کنید. در این فصل‌ها میزان رطوبت هوا کمتر بوده و فرصت مناسبی برای طبیعت‌گردی در جزیره است. برای بازدید از جنگل‌های حرا در قشم بایستی از اسکله‌های بندر لافت و یا روستای طبل سوار قایق شوید. قایقرانان با تجربه شما را به جنگل‌های حرا می‌برند. اگر در زمان جزر کامل جنگل‌ها را ببینید می‌توانید حتی ریشه آن‌ها را مشاهده کنید ولی بدیهی است که در زمان مد، قسمت عمده جنگل‌های حرا زیر آب می‌روند.

در بازدید از جنگل‌های حرا حتما دوربین عکاسی خود را همراه ببرید زیرا تصاویر این جنگل بسیار زیبا و بی‌نظیر خواهند بود. چنانچه فصل پاییز و زمستان را برای سفر انتخاب کرده باشید می‌توانید پرندگان مهاجر را نیز نظاره کنید قطعا این تجربه نیز بسیار منحصر بفرد و به یاد ماندنی است.

اگر برای بازدید از جنگل‌های حرا در قشم یا هر مکان طبیعی دیگر اقدام کردید حتماً در حفظ محیط زیست کوشا باشید. جنگل‌های حرا در جهان کم‌نظیر بوده و به عنوان میراث ملی بسیار حائز اهمیت هستند. در سفر به جنگل‌های حرا، نظم طبیعی محیط را بر هم نزنید، سوغاتی مانند تخم پرندگان یا شاخ و برگ درختان برندارید، در آب دریا زباله نریزید و به طور کلی هیچ رد پایی در طبیعت از خود باقی نگذارید.

موقعیت جنگل‌های حرا در قشم

جنگل‌های حرا در شمال غربی جزیره قرار دارند. به طور دقیق‌تر جنگل‌ها واقع در تنگه خوران می‌باشند که نسبت به دیگر مناطق جزیره، فاصله کمتری با سواحل استان هرمزگان دارد. فاصله این جنگل با شهر قشم حدود ۶۰ کیلومتر می‌باشد.

برای رزرو تور قشم و سایر تورهای داخلی و خارجی به منوی مربوطه در سایت تورگردان مراجعه کنید.