غذاهای معروف مشهد (غذای اصیل مشهد تا محلی خراسان)

غذاهای معروف مشهد غالبا گوشتی و در وعده‌های ناهار و خصوصا شام سرو می‌شوند. چون گوشت گوسفندی خراسان خصوصا در مشهد به کیفیت بالایی که دارد، معروف و زبانزد است. طبیعتا بهترین غذاهای مشهد هم با گوشت گوسفند پخته می‌شوند. شیشلیک (غذای محلی شاندیز) و شُله (از غذاهای اصیل و سنتی مشهد برای مناسبت‌های مذهبی) با گوشت گوسفندی تهیه و در وعده‌های ناهار و شام سرو می‌شوند. برای صبحانه محلی مشهد هم به کره محلی و یا پنیری که از گوسفند گرفته می‌شود، می‌رسید. در بعضی از قهوه‌خانه‌ها هم املت به‌عنوان غذاي محلي مشهد برای وعده‌های صبح سرو می‌شوند. برای معرفی غذاهای معروف مشهد که هر مسافری باید آن را امتحان کند، این مطلب را مطالعه کنید. پس در مجله تورگردان (مجری مستقیم تورهای داخلی و خارجی) همراه ما باشید.

شیشلیک (معروف‌ترین غذای سنتی و گوشتی مشهد)

در اینکه شیشلیک از غذاهای معروف مشهد است، شکی نیست. این غذای سنتی و مجلسی، بیشتر در شاندیز و طرقبه مشهد سرو می‌شود. پر تنوع بودن رستوران‌های شاندیز و طرقبه هم گواهی برای این ادعا هستند. از آنجایی که شیشلیک نوعی کباب دنده‌ای است، انواع کباب‌های دیگر هم جزو غذاهای محبوب در شاندیز و طرقبه هستند. برای سرو غذای شیشلیک و سایر انواع کباب‌ها در مشهد، به خصوص در رستورن‌های شاندیز و طرقبه، در سینی سرو می‌شوند. به همین خاطر است که رستوران‌های این منطقه به رستوران‌های سینی‌دار معروف هستند. 

شله مشهدی (از قدیمی‌ترین غذاهای سنتی برای مناسبت‌های مذهبی)

شله مشهدی یا آش شله مشهدی از غذاهای سنتی و محلی است که هیچ جایگزینی برای آن نیست. این غذا در اکثر رستوران‌های شهر مشهد ارائه می‌شود و در منوی آن‌ها وجود دارد. مثلا معروف‌ترین غذا برای افطار در ماه رمضان در رستوران‌های مشهدی، همین شُله است. جالب است بدانید که قدمت این غذای معروف به عهد قاجار بازمی‌گردد و در حال حاضر، برای میراث ایرانی به ثبت ملی رسیده است.  

مهم‌ترین و یا اصلی‌ترین چیزی که باعث شده تا شله مشهدی نسبت به آش‌ها خوشمزه‌تر و لذیذتر باشد، گوشت گاوی و یا گوشت بره‌ای است که برای آن استفاده می‌شود. در کنار گوشت باکیفیت، حبوباتی مثل لوبیا چیتی، ماش، عدس و لوبیا سفید (مواد اصلی آش) در قابلمه پخته می‌شوند. در نهایت، شله مشهدی با قیمه مخصوص که غالبا لپه، دارچین، زردچوبه و رب به همراه تکه‌های از گوشت سرخ شده، تزئین می‌شود.

اگر در مناسبت‌های مذهبی مثل ماه محرم و یا شهادت امام رضا و ماه رمضان به مشهد سفر می‌کنید، می‌توانید شله مشهدی را به‌عنوان نذری هم دریافت کنید. چون شله به‌عنوان بهترین غذای مشهد در این مناسبت‌ها به میان مردم توزیع می‌شود. 

دیزی سنگی (از محبوب‌ترین غذاهای اصیل مشهد)

اکنون وقت آن رسیده که از پرطرفدارترین غذای اصیل مشهدی یاد کنیم. این غذا، پای ثابت سفره‌ خانواده‌های ساکن مشهد است. دیزی سنگی همان آبگوشتی است که در سراسر شهرهای ایران طبخ می‌شود، اما فقط ظرف پخت آن‌ فرق دارد. جنس قابلمه‌ای که برای پخت آبگوشت در مشهد استفاده می‌شود، سنگی است و همین جنس قابلمه هم باعث لذیذتر و خوشمزه‌تر شدن دیزی می‌شود. اگر به مشهد سفر کردید، با رفتن به پارک کوهسنگی مشهد می‌توانید قابلمه سنگی بخرید و خودتان هم در آشپزخانه، دیزی درست کنید.
 

خورش قیمه خراسانی (غذای اصیل مشهد برای شب عید)

اگر در شب عید، میهمان یکی از خانواده‌های اصیل مشهد شده باشید، احتمالا بوی خورش قیمه خراسانی دل شما را از این رو به آن رو کرده و یا مزه آن را زیر زبان‌تان چشیده اید. معروف شدن خورش قیمه خراسانی یا قیمه مشهدی بخاطر زعفران (ادویه و سوغات مشهد) است که در آن استفاده می‌شود. بعد از زعفران، ادویه‌های دیگری مثل زنجبیل، جوز هندی و دارچین هم برای معطر کردن قیمه مشهدی خراسان رضوی به کار برده می‌شوند. 

رشته پلوی مشهدی (از غذاهای مشهد برای سال تحویل)

با توجه به اینکه اقوام متفاوتی در مشهد زندگی می‌کنند، خیلی‌ها رشته‌پلو را به جای خورش قیمه خراسانی به‌عنوان غذای سال تحویل سرو می‌کنند. البته رشته پلو در سال تحویل در اکثر نقاط ایران سرو شده و اما در مشهد، به شکلی متفاوت درست می‌شود. پای ثابت رشته پلوی مشهد، گوشت گوسفندی باکیفیت است که گاها به صورت کوفته قلقلی هم پخته می‌شود. در کنار آن، مواد غذایی که طبع گرمی دارند مثل خرما، زعفران، پیازداغ و کشمش هم استفاده می‌شوند.

دسر ماقوت (غذای سنتی و معروف مشهد)

دسر ماقوت مشهدی که با زعفران درست می‌شود و به همین رنگ است، به‌عنوان پیش غذا استفاده می‌شود. البته که در مراسم‌های مذهبی مثل ماه رمضان هم، دسر ماقوت پای ثابت رنگین سفره‌های افطاری است. گاها برای نذری ماه رمضان هم، از این دسر استفاده می‌کنند. بعد از اینکه مایع ماقوت را در کاسه ریختید، آن را در یخچال بگذارید تا سرد شود. اگر مایع ماقوت خیلی سفت شود، به آن مسقطی هم می‌گویند که با چای می‌توان آن را میل کنید.

ماقوت مشهدی با مواد اولیه مثل شیر، نشاسته ذرت و هل درست می‌شود. اگر مایل بودید و یا حساسیتی به زعفران ندارید، از پودر زعفران و پودر پسته هم برای نارنجی کردن این دسر استفاده کنید. 

دیگچه مشهدی (معروف‌ترین دسر نذری)

محبوبیت و شهرت دیگچه مشهدی نسبت به دسر ماقوت در مراسم‌های مذهبی، بیشتر است. مثلا شهادت امام رضا و یا شهادت حضرت معصومه، دیگچه در بین نذری‌های شهر بیشتر به چشم می‌خورد. طرز تهیه دیگچه مشهدی مثل شله زرد است، با این تفاوت که کمی بیشتر حرارت می‌بیند تا آب آن خشک شود و حالت سفتی به خود بگیرد. 
 

کوکو شیرین (پیش غذای معروف مشهد)

شاید اسم این غذای مشهدی را در بین غذاهای معروف قزوین هم دیده باشید. به طور معمول، کوکو شیرین به صورت پیش غذا سرو می‌شود، اما به‌عنوان یک وعده غذایی هم می‌توانید آن را مصرف کنید. همانطور که از اسمش پیداست، مزه شیرینی دارد. با تخم‌مرغ، آرد ذرت و زعفران پخته می‌شود و بعد از سرخ شدن در روغن، شربتی از شکر، گلاب و زعفران بر روی آن می‌ریزند تا خوشمزه و تازه باشد.

غذاهای محلی مشهد

منظور از غذاهای محلی مشهد همان غذاهای مشهدی است که غالبا در یک منطقه خاص پخته و مصرف می‌شوند. انواع آش، تعدادی از خورش‌ها، یتیمچه و اشکنه قوروت در لیست غذای محلی شهر مشهد قرار می‌گیرند که به جزئیات آن‌ها اشاره می‌کنیم. 
 

پلو مخلوط از غذاهای محلی مشهد خراسان رضوی

پلو مخلوط جزو آن غذاهایی است که هم در شمال و گیلان یافت می‌شود و هم در شهرهای دیگری مثل مشهد. ظاهر پلو مخلوط مشهدی از نوع رنگارنگ است و همین هم باعث محبوبیت آن شده. در کنار پلو مخلوط، معمولا ماست و خیار هم سرو می‌شود. در طبخ این غذا از گوشت، برنج، پیاز، هویج، رب گوجه‌فرنگی و ادویه‌های مختلف استفاده می‌شود.

در بین مشهدی‌ها یک پلو مخلوط است و یک ته دیگ برشته! اگر این پلو را با ته دیگی مثل نان لواش یا سیب‌زمینی درست کنید، دیگر انگشت‌هایتان را هم همراهش خواهید خورد.

آش ماست (غذای محلی سبزوار)

در نقاط مختلف مشهد، آش ماست به شیوه‌های متعددی سرو می‌شود. اما شهرت آش ماست سبزواری نسبت به سایر آن‌ها، بیشتر است. برای تهیه آش ماست سبزواری از گوشت استفاده نمی‌شود و به جای آن، سبزی‌هایی مثل اسفناج يا برگ چغندر، تره و نعناع به کار برده می‌شوند. با اضافه کردن ماست پُرچرب محلی، نخود، لوبیا و رشته‌های مخصوص، مواد مورد نیاز آش ماست آماده است. در سبزوار، به طور معمول رایج است که کوکوی سبزواری هم بعد از آش ماست میل کنید. 

اگر یک روز تصمیم داشتید در اقامتگاه‌های بومگردی مشهد بمانید، آش ماست جزو پیشنهادی‌ترین غذای محلی است.

آش لخشک (غذای محلی در قوچان، سبزوار، گناباد و نیشابور)

از بهترین غذای مشهد که از سبزیجات، دوغ یا ماست و حبوبات برای درست کردن آن استفاده شده، می‌توانیم به آش لخشک اشاره کنیم. این آش ساده است و تنها باید رشته‌های مخصوص آن یا همان لخشک‌ها را داشته باشید. به طور معمول، لخشک‌ها یا رشته‌های پهن و نازک را زنان این منطقه با خمیر در خانه درست می‌کنند و از این لحاظ، واقعا یک غذای محلی مشهدی است. 

از آنجایی که این نوشته را از زبان یک مشهدی می‌خوانید، بدانید که آش لخشک بیشتر در دورهمی‌های خانوادگی و پذیرایی‌های تابستان و بهار به همراه نان تیلیت شده سرو می‌شود. 
 

اشکنه قوروت (غذایی محلی ساده و سرشار از کلسیم)

درست کردن غذاهای محلی مشهدی، همیشه نیاز به مواد زیادی ندارد. در واقع، اشکنه قوروت این موضوع را اثبات می‌کند. در بین زنان خانه‌دار، اشکنه قوروت به‌عنوان بهترین غذای مشهدی شناخته می‌شود. چرا که برای تهیه آن فقط باید از کشک ساییده شده استفاده کنید. خیلی‌ها، اشکنه قوروت رو به‌عنوان کله جوش هم می‌شناسند که با ادویه زرد مخصوص، پیاز داغ، نعناع و مغز گردو ترکیب می‌شود. 
 

خورش ریواس (لذیذ و ترش‌مزه مخصوص نیشابور)

از بین غذاهای محلی مشهد خراسان رضوی می‌توانیم به خورش ریواس اشاره کنیم. مزه این خورش، ترش است و به دل کسانی می‌نشیند که معمولا ترشی و لیموترش دوست دارند. خورش ریواس بیشتر با پلوی زعفرانی میل می‌شود و مردم نیشابور در تهیه بهترین خورش ریواس، مهارت زیادی دارند. 

خورش ریواس مثل خورش قیمه، با گوشت گوسفندی یا گوساله تهیه می‌شود و باز هم می‌توان گفت که جذابیت و لذیذ بودن آن، دور از انتظار نیست.
 

یتیمچه (غذاي محلي شاندیز)

یتیمچه را همه نقاط به عنوان غذای معروف مشهد می‌خورند، اما عمده غذای محلی و خانگی در شاندیز است. درست است که گفتیم اغلب غذاهای مشهدی با گوشت تازه و باکیفیت گوسفند پخته می‌شوند، اما یتیمچه شاندیز بدون گوشت است و از سبزیجات و حبوبات برای پخت آن استفاده می‌شود. موادی مثل لوبیا، عدس، دارچین، زردچوبه، بادمجان، نخود، نمک و فلفل برای تهیه یتیمچه خوشمزه کافی هستند. اگر می‌خواهید خودتان را تحویل بگیرید، بادمجان گوشتی هم به ترکیبات فوق اضافه کنید. 

 آش حلبه (مخصوص نیشابور)

آش حلبه نیشابور همانطور که از نامش پیداست از غذاهای محلی نیشابوری‌هاست. نیشابوری‌ها به شنبلیله، حبله می‌گویند. شنبلیله خواص درمانی بسیار زیادی دارد و در ترکیب با زیره عطر و طعم فوق العاده‌ای پیدا می‌کند. مواد اولیه آش حلبه برنج، حلبه (شنبلیله)، زیره سیاه و ادویه آن زردچوبه و نمک است. بعضی در این غذا، آلو بخارا هم اضافه می‌کنند که طعم ملس و خوبی به آن می‌دهد. اگر تمایل داشتید آلو را اضافه کنید و باید آن را هنگامی که برنج‌ها در حال جوشیدن هستند، در قابلمه بریزید. این غذا را برخی شیرین و برخی با نمک می‌خورند. بستگی به سلیقه خودتان دارد. برای شیرین کردن آن می‌توانید از کمی شکر استفاده کنید. این آش بسیار مقوی و پر خاصیت است و برای خانم‌هایی که تازه زایمان کرده اند، در خانواده‌های نیشابوری طبخ می‌شود.

حلیم عدس خراسانی

همه ما با این غذای محبوب ایرانی آشنا هستیم، اما حلیم انواع مختلفی دارد. در خراسان چند نوع حلیم مثل حلیم نیشابوری و حلیم عدسی وجود دارد که طرفداران زیادی دارد. حلیم عدس همانطور که از نامش پیداست با عدس پخته می‌شود. علاوه بر آن ارزن بدون پوست، گوشت سردست، برنج خیس خورده، نعنا خشک، گردو، پیاز سرخ کرده، کشک و روغن هم از مواد اولیه آن به شمار می‌رود.

رستوران غذای محلی مشهد

اکنون که درباره غذاهای معروف مشهد گفتیم، نوبت به معرفی رستوران‌های غذاهای محلی است که بتوانید غذاهای محلی و سنتی را به صورت آماده  میل کنید. به طور معمول، رستوران هتل‌های معروف مشهد، ارائه دهنده‌ این خدمات هستند. البته چند رستورانی هم در سطح شهر برای خوردن کباب‌ها و غذاهای گوشتی معروف هستند که در این بخش پایانی به آن اشاره کردیم:

• رستوران گل سرخ و رستوران تابستانه در هتل هما 1 مشهد
   
• رستوران هتل قصر طلایی مشهد 
   
• رستوران هتل سی نور
   
• رستوران آتریوم هتل درویشی مشهد  
   
• رستوران معین درباری برای غذاهای کبابی مشهد 
   
• رستوران شایان شاندیز برای شیشلیک شاندیز 
   
• رستوران راستگو مشهد به صرف کباب برگ