آشنایی با گران ترین سوغات مشهد از زعفران تا سنگ های قیمتی

سوغات مشهد تقریبا برای همه گردشگران و زائرانی که چند باری به مشهد آمده باشند شناخته شده است. سوغاتی های خوش رنگ و رویی که طرفداران زیادی هم دارد. اگر باور نمی کنید نگاهی به بازارها و خیابان های اطراف حرم بیندازید تا ببینید مردم چگونه در مغازه ها این طرف و آن طرف می روند و خرید می کنند. همین ابتدا باید خاطر نشان کرد که مهمترین سوغات مشهد که همان زرشک و زعفران یا بعضی سنگ های قیمتی باشد از خود مشهد بیرون نمی آید بلکه زمین های کشت این محصولات و معادن استخراج شده سنگ ها معمولا در استان های خراسان پخش شده اند. با این حال به دلیل اینکه آن شهرستان ها به اندازه مشهد شهرهای گردشگر پذیری نیستند محصولات و سوغاتشان معمولا در شهر زیارتی مشهد عرضه می گردد. در مقاله امروز سعی کردیم حق مطلب را ادا کنیم و به خاستگاه اصلی هر یک از اقلامی که به عنوان سوغات مشهد شناخته می شود بپردازیم. گردشگران تور مشهد با به دست آوردن اطلاعات بیشتر درباره این محصولات می توانند خرید بهتری را تجربه کنند.

فیروزه نیشابور

زرشک از قائنات کشت می شود

زرشک را خیلی از خراسانیان در مزارعشان کشت می کنند ولی بهترین زرشک، زرشک قائنات یا همان قائن در استان خراسان جنوبی است. در واقع بهترین و بیشترین زرشک دنیا از آن قائنی هاست. قائن 97 درصد زرشک کل کشور را تولید می کند و در تمامی جهان بی رقیب است. گردشگران خارجی به خصوص اروپایی هایی که به تور غذا علاقه دارند بعد از سفر به ایران معمولا با این محصول آشنا می شوند و حتما آن را از ایران خریده وبا خود به عنوان سوغاتی ناب و ناشناخته به کشورشان می برند؛ زرشک در سایر کشورها وجود ندارد. این محصول با ارزش برای کم خونی و تقویت قلب نقش درمانگری دارد.

زرشک میوه ای ریز و خوش رنگ است که بر روی بوته به عمل می آید و با طعم ترش مزه اش بیش از همه برای تزئین پلو به کار می رود. یک ایرانی واقعی هیچ وقت روی برنجش را بدون زرشک نمی گذارد. بهتر است اینطور بگوییم: هیچ کس برنجی که رویش زرشک نباشد جلوی میهمان نمی گذارد. بیشتر مردم ایران تنها با زرشک های خشک شده و بسته بندی آشنایی دارند ولی اگر در فصل برداشت زرشک به تور مشهد بیایند می توانند در میوه فروشی ها شاخه های خار دار زرشک را که مثل دانه های انار می درخشند ببینند. این میوه ها تازه اش بسیار لذیذتر و دلنشین تر از زرشک های خشک شده است. حتی بعضی از مشهدی ها آن را در فریزر می گذارند و به همین شکل برای غذا از آن استفاده می کنند چون هم رنگ آن از زرشک خشک شده روشن تر و جذاب تر و هم طعمش بهتر است.

در پایتخت خراسان جنوبی یعنی شهر بیرجند می توان بهترین زرشک ها را پیدا کرد ولی اگر گذرتان به بیرجند نیفتاد می توانید در مغازه های خشکبار مشهد هم زرشک پیدا کنید.

بهترین زعفران جهان از قائنات است

زعفران گیاهی است که برای به بار آمدن باید چند سال آن را زیر خاک کاشت و به برداشتش امید بست. مردم قائنات که مردمانی صبور و از اهالی کویر نشین خطه جنوبی خراسان اند از گذشته در کشت زعفران مهارت داشته اند و به این محصول معروف شده اند. درآمد اصلی این مردم زعفران است و هر کسی زمینی کوچک یا بزرگ داشته باشد به کشت همین محصول اختصاص می دهد. با شروع فصل برداشت زعفران در پاییز گل های زیبا و سوسنی زعفران میهمان خانه کسانی می شود که مسئول پاک کردن گل زعفران اند. بعضی از کارخانه ها نیز به صورت شرکتی این کار را انجام می دهند و در بسته بندی های متنوع و شیک در بازارها و مراکز خرید مشهد عرضه می کنند. گردشگرانی که به مشهد می آیند بیش از همه به دنبال زعفران هستند و زعفران شهرهای خراسان را در بازارهای مشهد خریداری می کنند. شرکت های معتبری در این زمینه مشغول به کار هستند و در این میان بیش از همه زعفران سحرخیز معروف شده است. علاوه بر قائنات شهرهای تربت و بشرویه و فردوسکه هم با جدیت زعفران کشت می کنند.

زعفران از ایران باستان در مزارع کشت می شد و گیاهی بود که به خوبی با مناطق خشک و کویری سازگار می شد. ساقه ای که در میان این گل قرار دارد در پایین به رنگ سفید است، میانه آن زرد رنگ می شود و هر چه به بالا می رسد به رنگ سرخ در می آید. این بخش های سرخ ، رنگ بسیار زیادی دارند و برای رنگ دادن به غذاها و دسرها بسیار کاربرد دارد. زعفران گیاه ارزانی نیست و برای وزن کردن آن از وزنه های طلافروشان استفاده می کنند. بدون زعفران نمی توان یک خورشت مرغ مجلسی یا شله زردی خوب درست کرد. به علاوه در تزئین برنج نیز نقش مهمی ایفا می کند.

سنگ هر کاره مال خود مشهد است

هر کاره همان سنگ هایی است که با آن دیزی سنگی درست می کنند. این سنگ که با آن علاوه بر دیزی انواع گلدان ها و سینی های تزئینی و ظروف حکاکی شده درست می کنند از معادن سنگ مشهد به دست می آید. هر کاره سنگی خاکستری و متمایل به سبز است که نمونه سنتی آن بسیار سنگین است. با این حال به تازگی به کمک هنر معرق سنگ هر کاره و سبک کردن هرکاره آن را پر کاربردتر کرده و به کالایی لوکس برای صادر کردن از مشهد تبدیل کرده اند. سنگ هرکاره فقط و فقط در مشهد وجود دارد و هنر هرکاره اختصاص به شهر مشهد دارد. بنابراین در سفر به مشهد به هیچ وجه نباید هرکاره را از دست داد.

کارگاه نقاشی و معرق سنگ هرکاره، خانه ملک مشهد

قدمت سنگ هرکاره به 14 قرن پیش بر می گردد و داستان هایی مرتبط با آن در هنگام حضور امام رضا در این شهر نقل می شود. امام هنگام عبور از خراسان برای رفتن به مرو در کنار کوهسنگی (کوهی که مردم از سنگ آن برای تهیه غذای خود دیگ می ساختند) می ایستد و دعا می کند: «پروردگارا این کوه را برای مردم نافع قرار بده و برکت را در آن و ظرف هایی که از آن تهیه می کنند زیاد نما».

نقاشی روی سنگ هرکاره، طاه خط

فیروزه از نیشابور و شهرستان فیروزه است

فیروزه از خوش رنگ ترین سنگ های قیمتی خراسان است که از معادن شهر نیشابور استخراج می شود. رنگ فیروزه بسته به اندازه آهن و مسی که در آن وجود دارد بین سبز و آبی آسمانی نوسان دارد. در لابلای این پس زمینه زیبا رگه های مس و آهن نیز وجود دارد که آن را زیباتر می کند. سنگ فیروزه به راحتی به دست نمی آید بلکه برای تشکیل شدن باید میلیون ها سال در مکانی مناسب وجود داشته باشد تا طی فرایندی از مس به وجود بیاید.  

سنگ فیروزه در سایر نقاط جهان نیز وجود دارد ولی فیروزه ایرانی جزو بهترین فیروزه های جهان است. معادن فیروزه ایران جزو نخستین معادن این سنگ در جهان به شمار می روند. معدن فیروزه در گذشته جزو شهرستان نیشابور بوده اند ولی پس از توسعه شهری و تقسیمات کشوری اخیر این معادن در شهرستانیبه نام فیروزه قرار گرفته اند و از شهرستان نیشابور جدا شده اند. در هر صورت هر دوی این شهرستان ها در خراسان رضوی قرار گرفته اند و برترین فیروزه های این معدن به بازارهای مشهد ارسال می گردد.

مشهد پایتخت سنگ های قیمتی است

چند سالی است که مشهد از سوی شورای جهانی صنایع دستی به عنوان پایتخت سنگ های قیمتی شناخته می شود. عاشقان سنگ و جواهرات همیشه برای تهیه اقلام اصلی این صنف به مشهد و به خصوص بازار رضا مراجعه می کنند. تنها معدن سنگ با کیفیت جواهر و سنگ آکوامارین در ایران در منطقه خواجه مراد مشهد قرار دارد. از میان 37 نوع سنگ قیمتی و نیمه قیمتی شناخته شده در کشور، استان خراسان رضوی 22 نوع را از آن خود کرده است. سنگ های فیروزه، گارنت و کریزوکولا از همین انواع به شمار می روند.

در کنار این منبع غنی، هنر گوهر تراشی نیز در مشهد رونق زیادی دارد. سنگ های قیمتی به دست هنرمندان خبره خراسانی حکاکی می شود و خطوط و نقوشی بر آنها رسم می گردد. انگشترهای نقره با سنگ های قیمتی در مشهد بسیار پر طرفدار است و جزو مهمترین سوغات این شهر به شمار می رود.

  برای رزرو انواع تورهای ارزان ولحظه آخری به مقصد مشهد و سایر شهرها به منوی تورهای داخلی تورگردان مراجعه کنید.