موزه جواهرات ملی ایران در شهر تهران و ساختمان بانک مرکزی قرار دارد. اگراز آن دسته افرادی هستید که به تاریخ و جواهرات بسیار علاقه دارید، بازدید از موزه جواهرات ملی برای شما خاطره به یاد ماندنی خواهد بود. در این موزه میتوانید جواهرات مختلفی از دوره صوفیان تا دوره پهلوی مشاهده کنید. قیمت گذاری روی برخی از این اشیاء و جواهرات غیرممکن است زیرا بسیاری از آنها در جهان بینظیر میباشند.
گردشگران حرفهای میدانند که بخش مهمی از برنامه تهران گردی، شامل بازدید از موزهها است چرا که هیچ شهری به اندازه پایتخت موزه ندارد. برای معرفی موزه جواهرات ملی یک مطلب برای شما آماده کردهایم. در این مقاله میخواهیم درباره تاریخچه جواهرات ملی، جواهراتی که در موزه نگهداری میشوند، شرایط بازدید از موزه و... صحبت کنیم. لطفاً با ما همراه باشید...
تاریخچه جواهرات ملی ایران
از هزاران سال پیش در سرزمین ایران بین پادشاهان رسمی وجود داشت که جواهرات خاص و گرانبهایی در خزانه خود نگهداری میکردند. تا دوره ساسانیان و آخرین پادشاه که با حمله اعراب مغلوب شدند، خزانه ایران سرشار از جواهرات و اشیای قیمتی بود. در دورههای اسلامی بعدی این عادت بین شاهان و حاکمان از بین رفت و به نوعی پسندیده نبود. زمانی که صفویان به قدرت رسیدند، تصمیم گرفتند جواهرات خاص و گوناگونی را در خزانه و همچنین دربار جمع آوری کنند. به این ترتیب بود که سفیران و ماموران مختلف را در داخل و خارج از ایران گماشته بودند که جواهرات گرانبها را برا آنها خریداری کرده و به دربار بیاورند.
در دوره آخرین پادشاه صفویه، خزانه سلطنتی بسیار ارزشمند شده بود. افغانها اصفهان را تصرف کرده و بسیاری از جواهرات را به تاراج بردند. در نهایت این جواهرات تکهتکه شده و بین افراد مختلف تقسیم شدند. جواهرات مهم نیز به دست محمد شاه هند رسیدند. وقتی نادرشاه افشار به قدرت رسید، جواهرات را از از سراسر ایران جمعآوری کرد و در نامهای از پادشاه هند خواست، جواهرات ایران را باز گرداند. پادشاه هند این کار را انجام نداد که نتیجه آن حملهنارد به هند بود. سرانجام جواهرات که در دست دربار هند بود به نادرشاه باز پس داده شد. این شاه نیز جواهرات را بین سران سپاه و درباریان تقسیم کرد و ارزشمندترینها را برای خود نگاه داشت. ارزشمندترین آنها یک قطعه الماس صورتی به نام کوه نور بود که بر بازو بند نادر نصب گردید.
پس ار مرگ نادر تعدادی از جواهرات مانند دریای نور به تاراج رفته و دوباره به دربار هند رسیدند. جواهرات باقیمانده نیز بین پادشاه دست به دست شدند تا امروزه بتوانیم تعدادی معدودی از گنجینه ملی کشورمان را در موزه جواهرات ملی ایران مشاهده کنیم.
جواهرات و اشیاء در موزه جواهرات ملی
موزه جواهرات ملی ایران، از جنبه های مختلف یکی از جاهای دیدنی تهران است که گنجینه هایی منحصر به فرد را در بر گرفته است. علاوه بر اینکه هر کدام از جواهرات این موزه بسیار گران قیمت هستند، تاریخ پر فراز و نشیب را نیز از سر گذراندهاند. اجازه بدهید تعدادی از مشهورترین جواهرات این مجموعه را به شما معرفی کنیم.
الماس دریای نور
الماس دریای نور یکی از بزرگترین الماسهای شناخته شده در جهان است. این الماس به رنگ صورتی بوده و حدود ۷ مثقال وزن دارد. به عبارتی دریای نور یک الماس تراش خورده ۱۸۲ قیراطی است. تاریخچه دقیق الماس دریای نور مشخص نیست ولی متخصصان بر این باور هستند که این الماس حداقل ۱۰۰۰ سال پیش کشف شده و تراش خورده است. همچنین میدانیم که زوج الماس دریای نور، الماس کوه نور میباشد. کوه نور (پس از مرگ نادر شاه) به تاراج رفت و به دست دربار هند افتاد. پس از آن توسط کمپانی هند شرقی بریتانیا خریداری شده و ملکه انگلیس رسید. حال کوه نور روی یکی از تاجهای ملکه انگلیس مرصع میباشد.
خوشبختانه الماس دریای نور در ایران حفظ شد. پس از مرگ نادر شاه به نوهاش شاهرخ میرزا رسید. پس از انقراض افشاریه، لطفعلی خان زند صاحب دریای نور شد و سرانجام این الماس به دست آغا محمد خان قاجار افتاد. این الماس بر روی بازوبند شاهان بود. در زمان فتحعلیشاه قاجار که دیگر بستن بازوبند مرسوم نبود، شاه دستور داد تاجی بسازند که دریای نور روی آن نصب شود. نکته جالب این بود که از زمان ساسانیان دیگر پادشاه تاج بر سر نمیگذاشتند و به جای آن از جقه استفاده میکردند. به این ترتیب بود که فتحعلیشاه بعد از هزار سال دستور ساخت تاج داد.
ناصرالدین شاه طرح تاج را کمی تغییر داد اما دریای نور روی آن قرار داشت. رضا شاه از تاج قاجاریان استفاده نکرد و فرزندش محمد رضا شاه دستور ساخت تاج جدیدی داد و دریای نور را روی آن نصب نمود. حال میتوانید به موزه جواهرات ملی بروید و از تماشای این گوهر تابناک لذت ببرید.
تاج کیانی
یکی از اشیای زیبا و گرانبهای موزه جواهرات ملی یک تاج زیبا متعلق به دوران قاجاریان است. در بخش قبلی اشاره کردیم که فتحعلیشاه دستور ساخت تاجی را صادر کرد تا دریای نور را روی آن نصب کند. تاج کیای همان تاج بود که دارای مخمل قرمز، ۱۸۰۰ مروارید از خلیج فارس، چندین یاقوت و زمرد میباشد. این تاج زیبا را در تصاویر به جای مانده از شاهان قاجار مشاهده خواهید کرد. همچنین یکی از گنجینه های موزه به این تاج اختصاص دارد.
تاج شهبانو
تاجی که فرح پهلوی از آن استفاده میکرد، یک تاج گرانبها بر بستر طلای سفید، کلاهی با مخمل سبز تیره، ۳۸ زمرد، ۳۴ یاقوت قرمز، ۱۰۵ مروارید، یک زمرد ۱۵۰ قیراطی و دو قطعه اسپینل تزیین شده است. زمانی که محمد رضا شاه مشغول اجرای برنامههای انقلاب سفید بود، تصمیم گرفت در راستای دادن حق آزادی به زنان ایرانی، یک حرکت نمادین انجام دهد. به این ترتیب بودکه در سال ۱۳۴۶ تاجگذاری فرح پهلوی انجام شد. در هیچ دورهای از تاریخ ایران، زنان تاجگذاری نکرده بودند و فرح پهلوی اولین ملکه تاجدار ایران شد. این تاج زیبا را در موزه جواهرات ملی مشاهده کنید.
کره جواهر نشان
یکی از اشای موزه که بیشترین تعداد قطعات جواهر و طلا به آن تعلق دارد، کره جواهر نشان است. ناصر الدین شاه دستور داد گروهی از جواهرسازان، یک ماکت کره زمین برای او بسازند که کشورها و دیگر اجزای نقشه آن با جواهرات مشخص شده باشد. از ۴۸۸۲۳ قطعه جواهر و ۶۴۰۰ مثقال طلا استفاده کردند تا کره جواهر نشان را بسازند. کشور ایران و انگلیس روی این کره با الماس مشخص شده و برای کشورهای دیگر از زمرد، یاقوت قرمز، یاقوت کبود و لعل کمک گرفتهاند. البته لازم به ذکر است که نقشه موجود روی این کره چندان دقیق نیست و ارزش آن صرفاً بابت جواهرات آن میباشد. این کره زیبا را هم در موزه جواهرت ملی خواهید دید.
تخت طاووس
تخت طاووس یا تخت خورشید به دستور فتحعلی شاه قاجار ساخته شد. جواهرسازان اصفهانی از صدها قطعه جواهر استفاده کردند تا این تخت را مرصع کنند. زمانی که فتحعلیشاه با همسر چهل و دوم خود یعنی طاووس ازدواج کرد این تخت را در جشن عروسی برای جلوس عروس استفاده نمود. تخت طاووس تا سال ۱۳۶۰ خورشیدی در کاخ گلستان نگهداری میشد ولی پس از آن به خزانه بانک کلی منتقل گشت. در حال حاضر میتوانید این تخت را در موزه جواهرات ملی ایران مشاهده کنید.
تخت نادری (قاجاری)
یک تخت دیگر با نام تخت نادری در موزه جواهرات ملی ایران نگهداری میشود. این تخت هم به دسترو فتحعلیشاه قاجار ساخته شد. او در تفرجگاههای خارج شهر از این تخت استفاده میکرد. برای ساخت تخت نادری ۲۲ هزار قطعه سنگ قیمتی به کار بردهاند. بسیاری به اشتباه این تخت را منصوب به نادر شاه میدانند. تخت طاووسی که متعلق به نادرشاه بود پس از مرگ او به تارج رفت و اثری از آن نیست. نادری به معنی مفهوم کمنظیر برای این تخت انتخاب شده و به نادر شاه افشار ارتباط ندارد. تخت نادری را نیز در موزه جواهرات ملی ایران مشاهده خواهید کرد.
اشیای دیگر در موزه جواهرات ملی ایران
علاوه بر مواردی که نام بردیم، انواع اشیای مرصع در موزه جواهرات ملی وجود دارند. در این بخش تعدادی را با ذکر نام و توضیح اختصاری به شما معرفی میکنیم.
- شنل ترمه رضاه که در زمان تاجگذاری به تن کرد.
- شنل ترمه امیر کبیر که در زمان حضور در دربار به تن میکرد.
- کلاه مرصع ولیعهد و فرزند ناصرالدین شاه یعنی عباس میرزا
- نیم تاج فاطمه پهلوی
- گردنبند زمرد ملکه ثریا بختیاری
- گردنبند یاقوت کبود همسر رضا شاه
- انفیهدان از دوران قاجرا مزین به زمرد
- کاور سنگ پای ناصر الدین شاه از جنس طلا و مرصع به جواهرات
- کوزه قلیان از دوران قاجار مرصع به صدها قطعه فیروزه نیشابور
- سپر مرصع نادر شاه افشار
- خنجر مرصع هدیه پادشاهان عثمانی به پادشاهان صفوی
- جعبه مروارید نشان که رشتههای ریز مروارید در آن قرار دارند.
- و...
بازدید از موزه جواهرات ملی
روز شنبه تا سه شنبه از ساعت ۱۴ تا ۱۷
موزه در روزهای چهارشنبه، پنجشنبه، جمعه و تعطیلات رسمی، تعطیل است.
موزه با اوج گرفتن شیوع کرونا تا اطلاع ثانوی تعطیل است.
قیمت بلیت موزه جواهرات ملی
قیمت بلیت برای هر نفر ۶ هزار تومان، برای دانشجویان ۳ هزار تومان
نکات دیگر برای بازدید از موزه جواهرات ملی
- موزه در زیر زمین ساختمان قرار گرفته و سه ردیف پله دارد و فاقد آسانسور است.
- پیش از ورود بازرسی بدنی شده و باید وسایل شخصی خود را مانند کیف، گوشی و … به صندوق امانات تحویل بدهید.
- امکان حضور بیش از ۱۰ نفر در موزه وجود ندارد، پس ممکن است پیش از ورود کمی معطل شوید تا نوبت شما شود.
- امکان عکاسی در موزه وجود ندارد.
آدرس موزه جواهرات ملی
تهران، میدان امام خمینی، خیابان فردوسی، نرسیده به چهارراه استانبول، نبش کوچه بان ک مرکزی، ساختمان بانک مرکزی
برای رزرو تور به مقاصد داخلی و خارجی و همچنین تور تهران با تورگردان همراه باشید.