حسینیه ارشاد مرکزی فرهنگی-مذهبی است و در خیابان شریعتی تهران قرار دارد. شهرت حسینیه ارشاد به دلیل سخنرانی‌های جنجالی انجام شده در آن است. چهره‌های تأثیر گذار سیاسی و اجتماعی مانند مرتضی مطهری، علی شریعتی و محمد مفتح در این مجموعه سخنرانی‌های بسیاری ایراد کردند. برخی از پژوهشگران تاریخ معاصر، حسینیه ارشاد را خاستگاه شیعه مدرن می‌دانند.
از آنجایی که تعدادی از خطوط فکری جنبش‌های اجتماعی و مذهبی در این حسینیه به وجود آمدند، مطالعه تاریخچه آن اهمیت دارد. می‌خواهیم در مطلب پیش رو بیشتر درباره حسینیه ارشاد صحبت می‌کنیم. اگر به بازگویی حوادث تاریخ معاصر علاقه دارید با ما همراه باشید.
تاریخچه حسینیه ارشاد
حسینیه ارشاد توسط محمد همایون، ناصر میناچی و عبدالحسین علی آبادی بنا نهاده شد. این افراد در حوالی سال‌های ۱۳۴۰ شمسی زمینی به مساحت ۴ هزار متر مربع در جاده قدیم شمیران (خیابان شریعتی فعلی) خریداری کردند. ساختمانی برای حسینیه ساخته شد که موسسان در سال ۱۳۴۳ شمسی با همراهی استاد مرتضی مطهری در این محل فعالیت‌های سیاسی و مذهبی آغاز نمودند. عملیات ساخت بنای حسینیه در سال ۱۳۴۵ شمسی پایان یافت.
در اواخر سال ۱۳۴۵ اعضای هیات مدیره حسینیه مشخص شدند که عبارت بودند از: محمد همایون (رئیس)، مرتضی مطهری (نایب رئیس)، ناصر میناچی (خزانه‌دار)، سید علی شاهچراغی و محمد تقی جعفری (اعضای جانشین هیات مدیره). همچنین آقای سید علی شاهچراغی امام جماعت حسینیه ارشاد بود. با ایراد سخنرانی‌های جنجالی مخالفت حکومت پهلوی با فعالیت‌های حسینیه آشکار شد. سرانجام در سال ۱۳۵۱ شمسی حکومت پهلوی حسینیه را تعطیل کرد. در ادامه مطلب فراز و نشیب‌های حسینیه ارشاد بیشتر مورد بررسی قرار می‌گیرد.
معماری حسینیه ارشاد
معماری حسینیه ارشاد برگرفته از سبک اسلامی است. برای تزیین نمای خارجی و داخلی بنا از انواع کاشیکاری‌ها استفاده کردند. کاشیکاری حسینیه بر عهده اکبر زحمتکش و ابراهیم فلاح بوده که به زیباترین شکل انجام شده است. همچنین در فضای داخلی چندین کتیبه خوشنویسی مشاهده می‌شود که از آثار استاد محمود ساعت ساز هستند. حسینیه دارای ۲ طبقه است که در هر کدام تالار‌هایی با گنجایش ۵۰۰ نفر ساخته‌اند.
در سال ۱۳۵۹ شمسی یعنی پس از پیروزی انقلاب اسلامی ۲ هزار متر مربع از زمین باقیمانده حسینیه به ساخت مسجد اختصاص پیدا کرد. در همان سال بنای مربوط به کتابخانه در بخشی از زمین‌های حسینیه احداث شد. توجه داشته باشید که این حسینیه عموما به واسطه اهمیت مذهبی و فرهنگی جزو جاهای دیدنی تهران محسوب می‌گردد.
فعالیت‌های حسینیه ارشاد پیش از انقلاب اسلامی
پیش از پیروزی انقلاب اسلامی فعالیت‌های اجتماعی و مذهبی متعددی در حسینیه ارشاد جریان داشت. برخی از این فعالیت‌ها توسط ساواک ممنوع اعلام شدند. اما همچنان راهی برای ادامه جریان‌ها به وجود می‌آمد. در این بخش تعدادی از فعالیت‌های حسینیه را نام می‌بریم:
۱. پژوهش‌های اسلام شناسی، تاریخ اسلام و آموزش علوم اسلامی
۲. تبلیغات اسلامی به همراه وعظ، برگزاری اجلاس‌های تخصصی و مصاحبه‌های علمی
۳. پژوهش‌های قرآن شناسی، نمایش‌های مذهبی، آموزش زبان عربی
۴. تاسیس کاروان حج و تشکیل جلسات آموزش مناسک حج
در ۶ سال نخست فعالیت حسینیه، استاد مطهری جهت دهنده اصلی جریان‌ها بود. پس از مدتی حسینیه ارشاد تبدیل به مکانی برای تجمع جوانانی شد که به اسلام علاقه داشتند. از آنجایی که تعداد سخنرانی‌های علی شریعتی و روشنفکران دیگر در حسینیه ارشاد افزایش یافت، بسیاری از روحانیون علاقه خود را به این مکان فرهنگی و مذهبی از دست دادند.
این روند تا جایی پیش رفت که روحانیون به نام، مانند استاد مطهری و اکبر هاشمی رفسنجانی حسینیه ارشاد را به طور کلی ترک کردند. به همین دلیل میزان فعالیت دکتر شریعتی در این مکان افزایش یافت. پس از ایجاد جنبش‌های مختلف مذهبی و اجتماعی در حسینیه، سرانجام حکومت پهلوی احساس خطر کرده و این مکان فرهنگی را در سال ۱۳۵۱ تعطیل نمود. برای بازدید از حسینیه و یا دیگر جاذبه‌های پایتخت می‌توانید از تور تهران استفاده کنید.
افراد مشهوری که در حسینیه ارشاد سخنرانی کردند
مشاهیری که در حسینیه ارشاد سخنرانی کردن، شامل استاد مطهری، علی شریعتی، اکبر هاشمی رفسنجانی، ابوالقاسم خزعلی، محمد جواد باهنر و... بودند. فعالان در حسینیه ارشاد مخالفان زیادی داشتند که روشنفکران سکولار، حکومت پهلوی و روحانیون سنت گرا جزو این افراد محسوب می‌شدند. ویژگی مهم فعالیت‌های حسینیه ارشاد این بود که انواع احزاب و سلیقه‌های اجتماعی در آن حضور داشتند.
فعالیت‌های حسینیه ارشاد پس از انقلاب اسلامی
حسینیه ارشاد چندی پس از پیروزی انقلاب اسلامی شروع به فعالیت کرد. ناصر میناچی به عنوان مدیریت مجموعه انتخاب شد و فعالیت‌ها را از سر گرفت. لازم به ذکر است که حسینیه ارشاد پس از انقلاب اسلامی محل برگزاری جلسات تدوین پیش نویس قانون اساسی بود.این مرکز فرهنگی و مذهبی هم اکنون نیز در زمینه‌های مختلف فعال است. بسیاری از روحانیون و چهره‌های مذهبی در این حسینیه سخنرانی می‌کنند.
اهمیت حسینیه ارشاد در تاریخ معاصر
بسیاری از پژوهشگران تاریخی اعتقاد دارند که حسینیه ارشاد اهمیت ویژه‌ای در زنده نگاه داشتن شیعه داشت. به عبارتی زمانی که در حکومت پهلوی دوم اهمیت مذهب در جامعه کمتر می‌شد، حسینیه ارشاد و موسسان این محل نقش پررنگی در بازگرداندن مذهب به زندگی ایرانیان ایفا کردند. این مکان فرهنگی از زاویه‌ای دیگر نیز بسیار منحصر به فرد و نو بود به شکلی که روحانیون در کنار روشنفکران به بررسی زوایای مختلف مذهب و مسائل اجتماعی می‌پرداختند.
بازدید از حسینیه ارشاد
در حال حاضر حسینیه ارشاد مرکزی فرهنگی و مذهبی است و برای بازدید از آن باید هدفی داشته باشید. برای مثال شرکت در سخنرانی‌ها، استفاده از کتابخانه و یا اقامه نماز در مسجد حسینیه از جمله فعالیت‌هایی هستند که به واسطه آن‌ها می‌توانید از مجموعه بازدید نمایید. جهت کسب اطلاعات بیشتر درباره برنامه‌ها و فعالیت‌های حسینیه ارشاد با روابط عمومی این مرکز تماس حاصل فرمایید. برای سفر به تهران یا اطلاع درباره انواع تور داخلی و خارجی با تورگردان همراه باشید.
آدرس حسینیه ارشاد
تهران، خیابان شریعتی
حسینیه ارشاد مرکزی فرهنگی-مذهبی است و در خیابان شریعتی تهران قرار دارد. شهرت حسینه ارشاد به دلیل سخنرانی‌های جنجالی انجام شده در آن است. چهره‌های تأثیر گذار سیاسی و اجتماعی مانند مرتضی مطهری، علی شریعتی و محمد مفتح در این مجموعه سخنرانی‌های بسیاری ایراد کردند. برخی از پژوهشگران تاریخ معاصر، حسینیه ارشاد را خاستگاه شیعه مدرن می‌دانند.
را در شبکه های اجتماعی زیر دنبال کنید