ارگ علیشاه تبریز یادآور دوره شکوه شهری تاریخی

ارگ علیشاه تبریز یا ارگ تبریز به بازمانده ایوان جنوبی ارگی گفته می‌شود که در قرن هشتم هجری قمری و در دوره حکومت ایلخانان ساخته شد. بر اساس مستندات تاریخی می‌توان گفت که ساختمان ارگ ابتدا به هدف ساخت مسجد بنا نهاده شد و در میانه راه آن را تبدیل به یک قلعه نظامی کردند. ارگ علیشاه در ضلع جنوبی شهر تبریز و در نزدیکی دیواره شهر ساخته شده بود و حتی تا دوران قاجار به عنوان قلعه نظامی مورد استفاده قرار می‌گرفت. ارگ به دلیل قدمت تاریخی و زیبایی معماری یکی از جا‌های دیدنی تبریز است.

تاریخچه ارگ علیشاه تبریز

در حال حاضر بقایای چندانی از ارگ علیشاه باقی نمانده است تا بتوانیم درباره خصوصیات معماری  آن صحبت کنیم. بنابراین تنها می‌توان درباره تاریخچه پر فراز و نشیب این قلعه بحث کرد. بنای نخستین این ارگ در سال‌های ۷۱۸ تا ۷۳۹ هجری قمری به هدف یک مسجد و به دستور علیشاه ساخته شد. در ساخت این بنا اصول مهندسی رعایت نشده بود برای همین در میانه کار، سقف ساختمان فرو ریخت و پس از مرگ علیشاه، حاکم آن زمان، ساخت بنا متوقف شد.

در دورانی که ایران با انگلیس و روسیه وارد جنگ شد، از ارگ به عنوان قلعه‌ای نظامی استفاده کردند. عباس میرزا که ولیعهد قاجاریه بود دستور داد در قلعه، کارخانه ریخته‌گری و توپ ریزی ساخته شود. به عبارتی ارگ علیشاه در دوران قاجار به عنوان برج و باروی شهر به کار می‌رفت و مقر نظامی دولت بود.

سرانجام در دوران مشروطه خواهی وقتی روس‌ها به تبریز حمله کردند، ارگ علیشاه تبریز تبدیل به سنگری برای دفع دشمن شد. روس‌های پس از پیروزی، دیواره‌های ارگ را به توپ بستند و آن را فتح کردند. وقتی روس‌ها در ارگ علیشاه مستقر بودند در اثر بی‌مبالاتی مقداری از مهمات  منفجر گشت و بخش بزرگی از ارگ را ویران کرد. پس از مشروطه، قاجار چند ساختمان و مدرسه به ارگ اضافه کردند ولی پهلوی ها آثار قاجار را از بین بردند و تنها یک دیواره از بخش جنوبی و یک محراب از مسجد باقی ماند.

ویژگی‌های معماری ارگ علیشاه تبریز

ارگ علیشاه جزو جا‌های دیدنی تبریز است و در میان آثار تاریخی این شهر، بیشترین ارتفاع را دارد. گفته می‌شود ارتفاع بنا به ۳۳ متر می‌رسد ولی متأسفانه در اثر حمله دشمنان بیگانه، زلزله، دستورات پهلویان و … بخش زیادی از ارگ ویران شده و در حال حاضر تنها یک دیواره از ضلع جنوبی ارگ پا بر جا است. معماری ارگ به سبک معماری آذری می‌باشد. زمانی که مغولان به ایران حکومت می‌کردند سبک آذری در معماری رواج پیدا کرده بود.

برای ساخت ارگ علیشاه تبریز از ساروج و سنگ استفاده شده و باستان‌شناسان پس از بررسی‌های مختلف گزارش دادند هر دیوار ارگ، ۷ متر زیر زمین پایه دارد. متأسفانه ساختمان مصلی تبریز، نمای ارگ علیشاه را تحت الشعاع قرار داده است همچنین در مرمت و نگهداری این ارگ ارزشمند چندان توجه نمی‌شود.

ساعات بازدید

هر ساعت از شبانه‌روز

قیمت بلیط

بازدید از این بنا رایگان است.

آدرس ارگ علیشاه تبریز

تبریز، خیابان امام، چهارراه شریعتی به سمت میدان ساعت، جنب مصلی امام

برای رزرو تور تبریز از طریق منوی تورهای داخلی تورگردان اقدام کنید.