معرفی کاخ هشت بهشت اصفهان

هشت بهشت اصفهان یا کاخ هشت بهشت یکی  از جاذبه های گردشگری در شهر اصفهان و در نزدیکی بافت تاریخی آن می‌باشد. این کاخ در دوران صفویان و در زمان شاه سلیمان صفوی ساخته شده است. البته لازم به ذکر است که باغ های اطراف این کاخ قدمت بیشتری دارند.  این باغ جزو باغ بزرگ نقش جهان بود که در زمان شاه اسماعیل اول احداث شد. خوشبختانه کاخ هشت بهشت تا به امروز پا برجا باقی مانده است تا به عنوان یادگاری از دوران شکوه اصفهان از آن بازدید کنیم.

اگر به اصفهان سفر کردید می توانید در نزدیکی موزه چهلستون و میدان نقش جهان سری هم به هشت بهشت اصفهان بزنید و از جذابیت های آن لذت ببرید. در این مطلب درباره کاخ هشت بهشت صحبت می‌کنیم. مواردی مانند تاریخچه، موقعیت جغرافیایی،  شرایط بازدید و آدرس را در اختیار شما قرار خواهیم داد.

کاخ هشت بهشت اصفهان کجاست؟

 کاخ هشت بهشت در پارک شهید رجایی و در خیابان باغ گلدسته اصفهان قرار دارد. در دوران صفویه این باغ که حالا به پارک بزرگ و زیبایی تبدیل شده است،  اهمیت فراوانی داشت و جزو مایملک پادشاهان به حساب می‌آمد. همان طور که در بخش قبلی توضیح دادیم محوطه خارجی کاخ هشت بهشت، در زمان شاه اسماعیل اول با نام باغ نقش جهان احداث شد. در دوران پادشاهان بعدی صفوی نیز از این باغ به عنوان تفرجگاه سلطنتی استفاده می کردند. در زمان شاه عباس دوم و شاه سلیمان به درختان باغ نقش جهان اضافه شد و به همین دلیل اهمیت بیشتری پیدا کرد.

کاخ هشت بهشت را به دستور شاه سلیمان صفوی در سال ۱۳۸۰ هجری قمری بنا نهادند.  شواهد و مدارک محکمی درباره کاربرد و مالکیت کاخ وجود ندارد اما در دوره های بعدی گفته شده که کاخ هشت بهشت اصفهان محل اقامت ۸  سوگلی شاه  سلیمان صفوی بوده است. به نظر می‌رسد ۴ نفر از زنان شاه سلیمان در طبقه همکف و چهار تن دیگر در طبقه بالای کاخ سکونت داشته‌اند. البته در دوران پادشاهان بعدی نوع کاربردها تغییر کرد به شکلی که بسیاری از جهانگردان خارجی موفق شدند از این کاخ زیبا دیدن کنند.

معماری کاخ هشت بهشت اصفهان

این بنای زیبا، در بدو ساخت، هشت بهشت نام گرفت چرا که برای طراحی و ساخت آن از بهترین تزیینات و پیچیده ترین اصول معماری استفاده کردند. این کاخ به اندازه‌ای زیبا بود که بسیاری از جهانگردان مشهور خارجی در آن زمان در نوشته های خود عنوان کردند که کاخی زیباتر از کاخ هشت بهشت اصفهان ندیده‌اند. سبک معماری کاخ هشت بهشت معماری عصر صفویه و اصطلاحا اصفهانی است. برای ساخت این بنا از طرح ۴ ایوانی  استفاده کردند. 

همچنین ایوان  اصلی رو به شمال است.  ساختمان ۴۰ ستون استوار شده که پوشیده از مقرنس های گچی با طرح های زیبا می‌باشند. در طبقه دوم کاخ می توانید مجموعه‌ای از رواق‌ها، اتاق ها و پنجره‌ها مشاهده کنید.  تمام اجزای بنا تزئینات خاصی دارند البته باید به این نکته هم اشاره کنیم که متاسفانه وقتی که در اختیار اشخاص حقیقی قرار داشت و به صورت خصوصی اداره می شد بسیاری از اشیای ارزشمند و تزیینات طلا و نقره آن نابود شدند یا پس از جدا شدن از سقف ساختمان به تاراج رفتند.

بر اساس نقاشی‌ها و عکس هایی که در دوران قاجار از نمای داخلی کافه هشت بهشت موجود می باشند می‌توان گفت بسیاری از دیوارهای کاخ هشت بهشت اصفهان دارای آینه بوده و همچنین سقف ها را در قسمت‌هایی با استفاده از طلا تزیین می کردند. اگر به بازدید از این کاخ بروید می توانید ببینید که در هر دو طبقه تعداد زیادی اتاق، راهرو و پلکان وجود دارد اما به دلیل ظرافت طرح و قریحه هنری معمار،  وحدت و یکپارچگی خاصی در آن ایجاد شده است. این طراحی به  شکلی است که تعدد اتاق‌ها  باعث سرگیجه یا کسالت خاطر نمی شوند. تمام تزیینات سقف و دیوار‌ها با هم هماهنگ بوده و باعث شده اند کاخ هشت‌بهشت یکی از زیباترین باغ های شهر اصفهان در دوران صفویه و حتی دوران بعد از آن باشد.

فراز و نشیب های تاریخی کاخ هشت بهشت اصفهان

هشت بهشت اصفهان مانند هر بنای باشکوهی که زمانی اقامتگاه شاهان و درباریان بوده، فراز و نشیب‌های بسیاری را از سر گذرانده است. این کاخ در دوران صفویان اهمیت زیادی داشت که برای مدتی به عنوان اقامتگاه سوگلی ها و پس از آن برای اقامت شاهزادگان و شاهدخت‌ها استفاده می‌شد. در اواخر دوران صفویان از کاخ هشت بهشت برای پذیرایی از سران و میزبانان مهم خارجی استفاده می‌کردند. متاسفانه در دوران قاجار اهمیت بسیار کمی به کاخ ها و بناهای باقیمانده از دوران صفویان داده می‌شد. البته جای خوشحالی دارد که ظل السلطان حاکم قجری شهر اصفهان موفق نشد کاخ هشت بهشت را ویران کند.

همان طور که می‌دانید ظل السلطان، فرزند ناصرالدین شاه قاجار  بود و از آنجایی که از شاهان صفوی نفرت داشت پس از اینکه به حاکمیت شهر اصفهان منسوب شد، تصمیم گرفت تمام یادگاران دوران صفوی را از بین ببرد. چندین کاخ و کوشک مانند کاخ سعادت آباد، کاخ آیینه خانه کاخ نمکدان و تعدادی دیگر از ساختمان های زیبای صفوی توسط ظل السلطان ویران شدند. او قصد داشت همین کار را با کاخ‌های دیگر انجام دهد که با واسطه گری تاجران و بزرگان شهر اصفهان از این کار منصرف شد.

در دوران قاجار، ظل السلطان تصمیم گرفت کاخ هشت بهشت اصفهان را تبدیل به مدرسه نماید. این مدرسه با نام همایونی شناخته می‌شد. پس از آن که تنها دو سال مدرسه دایر بود ناصرالدین شاه تصمیم گرفت کاخ هشت بهشت اصفهان را به بانو عظمی افتخار الدوله واگذار نماید. البته شرط شاه این بود که افتخار الدوله کاخ هشت بهشت را با همان وضعیت نگاه دارد و از محوطه بیرونی آن قسمتی را کسر یا اضافه نکند. پس از درگذشت بانو افتخار الدوله، کاخ هشت بهشت اصفهان به وراث او رسید.

متاسفانه زمانی که کاخ در مالکیت خصوصی بود تعدادی از وراث تصمیم گرفتند تزیینات مجلل دیوارها و سقف ها را که از جنس طلا و نقره بودن جدا کرده و بفروشند.  به همین دلیل است که امروزه در کاخ هشت بهشت اصفهان دیگر اثری از آن تزئینات وجود ندارد. می‌توان گفت سرنوشت کاخ هشت بهشت اصفهان مانند کاخ عالی قاپو در میدان نقش جهان است که آینه کاری ها و طلا کاری هایش ویران شدند یا به تاراج رفتند.

در تاریخ  ۲۲ آذرماه سال ۱۳۱۳ هجری شمسی،  کاخ هشت بهشت به عنوان یکی از خاص ترین جاهای دیدنی اصفهان در میراث ملی ایران به ثبت رسید.  این کاخ تا تاریخ ۱۵ شهریور ماه ۱۳۴۳ شمسی در تصرف وراث افتخار الدوله بود تا اینکه رسما به وزارت فرهنگ و هنر سپرده شد. امروزه کاخ هشت بهشت اصفهان توسط سازمان میراث فرهنگی اداره می‌شود و بازدید از آن برای عموم آزاد است.

 بازدید از کاخ هشت بهشت اصفهان

 در بخش های قبلی گفتیم که کاخ هشت بهشت در مرکز پارک شهید رجائی قرار دارد و بسیاری از اهالی شهر اصفهان این پارک را با نام هشت بهشت نیز می شناسند. برای دسترسی به پارک شهید رجایی می توانید از خیابان‌های باغ گلدسته، خیابان چهارباغ عباسی و همچنین دروازه دولت یا میدان امام حسین استفاده کنید. این پارک در تمام مناطقی که ذکر کردیم درب ورودی دارد.  پارک شهید رجایی دارای درختان کهنسال بید مجنون، چنار تبریزی و انواع گل و بوته های زیبا است. در هر فصلی از سال که به این پارک بروید می توانید از زیبایی‌های آن لذت ببرید. کاخ هشت بهشت اصفهان در مرکز پارک شهید رجایی و روبروی یک حوض زیبا قرار گرفته است. بازدید از نمای بیرونی هزینه ای ندارد ولی برای ورود به کاخ  باید بلیط تهیه نمایید.

ساعات بازدید از کاخ هشت بهشت اصفهان

برای بازدید از این کاخ می‌توانید همه روزه از ساعت ۹ صبح تا ساعت ۵ بعد از ظهر به پارک شهید رجایی بروید.

قیمت بلیط کاخ هشت بهشت اصفهان

 قیمت بلیط برای هر نفر ۵ هزار تومان می باشد.

آدرس کاخ هشت بهشت اصفهان

 اصفهان، خیابان باغ گلدسته

برای رزرو تور به مقاصد داخلی و خارجی و همچنین تور اصفهان با تورگردان همراه باشید.