تخت جمشید یکی از مهمترین آثار تاریخی ایران است که در استان فارس و نزدیکی شهر شیراز قرار دارد. تخت جمشید نماد فرهنگ ایران باستان در دوران هخامنشیان میباشد. قطعاً برای افرادی که قصد مسافرت به این شهر و دیدن جاهای دیدنی شیراز را دارند، بازدید از تخت جمشید یکی از کارهای ضروری است. مجموعه تخت جمشید شامل بخشهای مختلفی است که در زمانهای قدیم کاربرد خاص خود را داشتند. این اثر تاریخی توانسته دشواریهای بسیار زیادی را در طول تاریخ پشت سر بگذارد و امروزه به عنوان یک منبع جذب گردشگر خارجی و داخلی شناخته شود. در ادامه این مطلب بیشتر در مورد تخت جمشید صحبت میکنیم تا زمان سفر، با آگاهی بیشتری سراغ این اثر تاریخی باشکوه بروید.
تخت جمشید کجا قرار گرفته است؟
برای سفر به تخت جمشید باید به ۱۰ کیلومتری شمال شرق مرودشت استان فارس بروید. فاصله تخت جمشید تا شیراز بیشتر از ۶۰ کیلومتر میباشد و مسیر دسترسی آن برای همه بازدیدکنندگان فراهم است. آب و هوای تخت جمشید در فصل بهار و فصول پاییز و زمستان مناسب میباشد، اما بهتر است در فصل تابستان به این منطقه نروید چرا که ممکن است گرمای هوا شما را آزار دهد. برای سفر به تخت جمشید و بازدید از این مجموعه تاریخی میتوانید همه روزه از ساعت ۸ تا ۱۷:۳۰ دقیقه به آن مراجعه کنید.
تخت جمشید در دامنه کوهی بلند ساخته شده و قطعاً در نگاه اول عظمت آن شما را شگفت زده خواهد کرد. در ضمن برای افرادی که قصد مسافرت با هواپیما یا خطوط ریلی را دارند امکان دسترسی به شهرهای نزدیک این اثر تاریخی وجود دارد. زمانی که وارد مجموعه میشوید در هر قسمت تابلوهای وجود دارد که اطلاعات مورد نیاز در مورد تخت جمشید را در اختیارتان خواهد گذاشت تا با کارکرد بخشهای مختلف، نام آنها، زمان ساخت و سایر جزئیات آشنا شوید.
تاریخچه تخت جمشید
تخت جمشید که با نام پرسپولیس نیز شناخته میشود در ۵۱۸ سال قبل از میلاد مسیح ساخته شده و وسعتی در حدود ۱۲۵۰۰۰ متر مربع دارد. این اثر تاریخی که به عنوان یکی از شاهکارهای معماری در تمام جهان شناخته میشود، به مرور زمان دچار فرسایش شده و از سوی دیگر حملات اقوام مختلف به ایران در طول این سالها باعث شده شکوه قبل را نداشته باشد. این در صورتی است که با استفاده از تکنولوژی روز تخت جمشید قبل از ویرانی بازسازی شده و میتوان با استفاده از دستگاههای VR که در ورودی این امکان در اختیار شما قرار میگیرد، جلوه بازسازی شده آن دوران را مشاهده کنید.
معماران و هنرمندان ایرانی در آن زمان است فرهنگهای مردمان مختلف مانند مادها، یونانیان، بابلیان و مصریها بهره گرفتهاند. آب و هوای تخت جمشید در زمانهای قدیم بسیار مناسب بوده، چرا که آن را در در پهنای جلگه مرودشت احداث کردهاند. همچنین گفته میشود که ساخت کل این مجموعه حدود ۱۸۰ سال طول کشیده و حتی در زمان حمله اسکندر نیز ساخت و ساز و اضافه کردن قسمتهای جدید ادامه داشته است. مجموعه تخت جمشید به مدت ۲۰۰ سال پایگاه حکومت هخامنشیان بوده و بعد از این مدت و حمله اسکندر مقدونی به دلایلی که هنوز هم به صورت دقیق مشخص نیست به آتش کشیده شده است.
ناگفتههایی از تخت جمشید
تخت جمشید یکی از ارزشمندترین و قدیمیترین مکانهای تاریخی ایران است. شکوه و عظمت تخت جمشید یادگاری از دوران امپراطوری هخامنشیان بوده و بازدید از آن برای هر ایرانی لطف دیگری دارد. درست است که گردشگران خارجی بسیاری هم از این مکان تاریخی دیدن میکنند، اما قطعا تجربه ما متفاوت خواهد بود. حتما این جمله معروف را شنیدهاید که با ندانستن تاریخ محکوم به تکرار آن هستیم. اگر با نگاهی تازه به تخت جمشید بنگریم شاید پاسخ صحیح بسیاری از پرسشها را بیابیم. بیش از ۲۵ قرن از ساخت تخت جمشید گذشته و بدیهی است که تمام نظریهها درباره آن با افسانههای واهی همراه شده باشند.
سالها پیش در جریان اکتشافات و مطالعات پیرامون تخت جمشید، لوحهای گلی یافت شدند. به خط میخی بر این لوحها اطلاعاتی مانند میزان پرداختی به هر کارگر نوشته شده بود. باستانشناسان عقیده دارند این لوحها پس از آتش سوزی عظیم تخت جمشید، به نوعی پخته شدند و تا قرنها باقی ماندند. همین کشف باعث شد نظریهای به وجود بیاید که برای ساخت تخت جمشید از هیچ بردهای استفاده نکردند. این نظریه صحیح است و برای ساخت بناهای مختلف تخت جمشید فقط کارگرهای آزاد به کار گماشته شده بودند. بسیاری از افراد این موضوع را مرتبط با شیوه صحیح و عدالت در حکومت هخامنشیان میدانند.
اگر کمی در این باره تحقیق کنید متوجه میشوید که هزینه تمام شده برای نگهداری از یک برده بسیار بیشتر از یک کارگر است. معما حل شد! برای ساخت تخت جمشید از کارگران استفاده میکردند و به آنها مبالغ ناچیزی پرداخت مینمودند. میتوان بر اساس همان لوحهای گلی میزان درآمد روزانه یک کارگر در تخت جمشید را به دست آورد. در آخر همان طور که حدس میزنید، دقیقا مانند حال حاضر، در آن زمان هم کارفرمایان به فکر کاهش هزینههای ساخت بودند. تخت جمشید یک نماد مهم از تمدن کهن و پر فراز و نشیب ایران است. در این باره هیچ شکی نداریم اما بهتر است در مطالعه صحیح تاریخ به یاد کارگرانی باشیم که با کمترین امکانات و رنج بسیار چنین بنایی را استوار کردند.
کتیبههای تخت جمشید
کتیبههای تخت جمشید به خط میخی و به زبانهای مختلف مانند پارسی باستان، عیلامی، اکدی، بابلی و... نوشته شدهاند. ۴ کتیبه مشهور منتسب به داریوش بزرگ در یکی از ورودیهای تخت جمشید وجود دارد. هر کتیبه به زبانی نوشته شده و معنای هر کدام متفاوت است. یکی از مشهورترین کتیبهها جملهای دارد که از زبان داریوش بزرگ نقل میگردد: اهورامزدا این کشور را بپاید از سپاه دشمن، از خشکسالی و از دروغ. به این کشور نیاید، نه سپاه دشمن، نه خشکسالی و نه دروغ.
نقش داریوش بزرگ در تاریخ نگاری ایران باستان بسیار پررنگ است. اون جزو معدود شاهان هخامنشی بود که پیشامدهای مهم را به صورت کتیبههای سنگی حک کرد. از دیگر کتیبههای مشهور منتسب به او میتوانیم به کتیبه بیستون اشاره کنیم. بسیاری از اطلاعاتی که درباره تخت جمشید داریم برگرفته از سخنان داریوش بزرگ هستند. پادشاهان دیگر مانند اردشیر، داریوش دوم و سوم هیچ کتیبهای در تخت جمشید ندارند.
هدف از ساخت تخت جمشید چه بود؟
شاید این پرسش در ابتدا ساده به نظر برسد اما باید بگوییم تا امروز برای آن پاسخ قطعی نیافتهایم. بسیاری عقیده دارند تخت جمشید یک دژ دفاعی و نظامی بوده که این نظریه رد میشود. در تخت جمشید هیچ برج و بارویی وجود ندارد. همچنین تخت جمشید دارای پلکانهای مختلف در نزدیکی ورودیها است بنابراین هیچ شباهتی به قلعه نظامی ندارد. عدهای بر این باور هستند که پادشاهان هخامنشی در تخت جمشید اقامت داشتهاند، این نظریه هم رد میشود. در هیچ کدام از کاخهای تخت جمشید آثاری مانند تخت یا جلوس پادشاه وجود ندارد.
نظریه سوم که بیش از بقیه قابل تأمل است، به این مورد اشاره دارد که تخت جمشید به منظور گردهمایی سران کشورهای مختلف ساخته شد. در زمان ساخت تخت جمشید، از رود نیل تا رود سند تحت تصرف هخامنشیان بودند. هر کدام از این سرزمینها دارای مذهب، ویژگیهای منطقهای و فرهنگ خاصی بوده و برای دریافت احکام پادشاهان نیاز به گردهمایی داشتند. بار بعدی که از تخت جمشید بازدید کردید به نگارههای آن با دقت بیشتری بنگرید. نقش تمام اقوامی که برای گردهمایی در این مکان جمع میشدند، با جزییات و دقت زیادی بر دیوارههای تخت جمشید حکاکی شده است.
برای رزرو تور به مقاصد داخلی و خارجی و همچنین تور شیراز با تورگردان هرما هباشید.