خواجه مراد (همه آنچه پیش از بازدید باید بدانید)

خواجه مراد زیارتگاه کوچکی در اطراف شهر مشهد است. بر اساس روایات مختلف، هرثمه بن اعین (خواجه مراد) یکی از یاران امام رضا (ع) بود که در سال ۲۱۰ هجری قمری کشته شد. از آنجایی که خواجه مراد پس از شهادت امام هشتم شیعیان به افشاگری علیه حکومت مامون پرداخت، دارای شخصیت قابل احترامی برای مردم است. امروزه در مقبره‌ای کوچک در شکاف کوهستان بینالود می‌توانید آرامگاه خواجه مراد را زیارت کنید.

درباره زندگی هرثمه بن اعین و میزان مَحبت او به ائمه اطهار شبهاتی وجود دارد. متأسفانه منابع و مدارک دقیقی از اعمال و صحبت‌های او در دسترس نیست. با همه شبهاتی که برای علمای شیعه وجود دارد، مقبره خواجه مراد از نظر بسیاری از افراد متبرک است. اگر به مشهد مقدس سفر کردید، در فاصله ۱۴ کیلومتری از شهر به زیارت این آرامگاه بروید و فضای معنوی و آرام آن را تجربه کنید. با ما همراه باشید تا به معرفی دقیق‌تر زیارتگاه خواجه مراد بپردازیم.

خواجه مراد کجاست و هرثمه بن اعین کیست؟

در ۱۴ کیلومتری جنوب شرقی مشهد و جنوب جاده فریمان، بر بلندی‌های مشرف کوه‌های بینالود مقبره خواجه مراد قرار دارد. بر اساس شواهد و مدارک تاریخی می‌دانیم که هرثمه بن اعین (خواجه مراد) یکی از سرداران سپاه هارون‌الرشید بود. پس از هارون‌الرشید وقتی که حکومت به دست مامون افتاد، خواجه مراد هم به خراسان آمد. البته روایات تاریخی نقل کرده‌اند خواجه مراد به خواست فضل بن سهل و در نهایت به دستور مامون کشته شد. دلیل اصلی این اتفاق مشخص نیست اما به نظر می‌رسد مامون و فضل از قدرت این شخصیت در بین سربازان واهمه داشته‌اند.

از طرفی برخی دیگر عقیده دارند هرثمه بن اعین هر چند جزو سپاه هارون الرشید بود اما در ملاقات با امام رضا (ع) از ایشان طلب بخشش کرد. پس از اینکه مامون امام را مسموم کرده و به شهادت رساند، خواجه مراد به افشاگری علیه حکومت مامون پرداخت و همین کار باعث مرگش شد. علمای شیعه مدارک کافی برای مَحبت خواجه مراد نسبت به شیعه نیافته‌اند اما آرامگاه خواجه در حال حاضر مورد توجه تعداد زیادی از مردم است. شما هم می‌توانید با تور مشهد از خواجه مراد و ده‌ها جای دیدنی دیگر بازدید کرده و خاطرات خوشی بسازید.

تاریخچه زیارتگاه خواجه مراد

خواجه مراد در سال ۲۱۰ هجری قمری کشته شد و پیکر او را در توس به خاک سپردند. مزار خواجه در طی قرن‌ها دارای بنای مناسبی نبود تا اینکه یکی از دراویش خراسان برای ساخت آرامگاه اقدام کرد. حاج محمد علی درویش مشهور به نورعلیشاه یکی از دراویش بزرگ خراسان، بنای آرامگاه را ساخت و خود مسئول نگهداری از آن شد. ساختمان مقبره شامل یک اتاق کوچک بود که در نزدیکی آن استراحتگاهی برای زائران در نظر گرفتند. امروزه زیارتگاه خواجه مراد توسط اداره اوقاف و امور خیریه استان خراسان اداره می‌گردد.

معماری زیارتگاه خواجه مراد

گفتیم که در دوران معاصر بنای کوچک و ساده‌ای برای مزار خواجه مراد ساخته شد. این بنا شامل اتاقی به ابعاد ۴ ×۴/۵ است که مقبره با ضریح در مرکز آن قرار دارند. در سال‌های اخیر، در سقف زیارتگاه، آیینه‌کاری زیبایی انجام شده که نام ائمه اطهار بر آن نقش بسته است. ایوان پنج متری به عنوان ورودی کاربرد دارد که با چند ستون استوار است. به طور کلی زیارتگاه خواجه مراد بسیار ساده بوده و عدم تجملات در آن، فضای معنوی خاصی ایجاد می‌کند. همچنین اگر در فصل پاییز و زمستان به زیارت مزار خواجه مراد بروید، زائران زیادی آنجا نمی‌بینید، در حالی که برف بر روی کوه‌های اطراف نشسته است. در چنین زمانی یکی زیباترین مناظر زیارتگاه را مشاهده خواهید کرد.

اگر تمایل دارید از شهر دور باشید و کمی آرامش پیدا کنید زیارتگاه خواجه مراد را به خاطر بسپارید. در لیست جاهای دیدنی مشهد بناهای تاریخی و زیارتگاه‌های بسیاری وجود دارند اما خواجه مراد برای گردشگران کمتر شناخته شده است.

امکانات زیارتگاه خواجه مراد

پس از آنکه بنای قابل قبولی برای مزار خواجه مراد ساختند، چند اتاق نیز برای اقامت زائران در نظر گرفتند. این اتاق‌ها در گذشته شامل حجره‌های محقری بودند که امروزه کمی ارتقا پیدا کرده‌اند. در کنار زیارتگاه خواجه مراد ساختمان دو طبقه‌ای مشاهده خواهید کرد که طبقه همکف آن برای نشستن یا استراحت کردن مناسب بوده و هیچ امکاناتی ندارد. استفاده از اتاق‌های طبقه همکف رایگان است. اتاق‌های طبقه بالا امکانات ساده‌ای مانند فرش، چند پتو و بالش دارند که برای اِسکان در این اتاق‌ها باید مبلغی بپردازید. اتاق‌های طبقه بالا هیچ گونه تجهیزاتی گرمایشی یا سرمایشی نداشته و اقامت در آن‌ها در اوج سرما یا گرمای هوا تقریبا غیر ممکن است.

وجود زیارتگاه خواجه مراد باعث رونق گرفتن بازار‌های کوچک در نزدیکی آن شده است. اهالی روستاهای نزدیک زیارتگاه، در این بازارچه‌ها مشغول به کار هستند و کالاهای مختلفی به گردشگران ارائه می‌کنند. برای مثال صنایع دستی خراسان، انواع دیگ و دیگچه‌های سنگی، سوغات مشهد و... در این بازارچه‌ها به فروش می‌رسند. از دیگر امکانات زیارتگاه می‌توانیم به سرویس بهداشتی، وضوخانه و پارکینگ اشاره کنیم.

جاهای دیدنی نزدیک خواجه مراد

زیارتگاه خواجه مراد در شکاف کوه‌های امتداد بینالود قرار دارد. اگر به کوهنوردی علاقه دارید می‌توانید پس از زیارت خواجه، به کوهستان بروید و در حین کوه‌پیمایی از مناظر اطراف لذت ببرید. همچنین در نزدیکی مزار خواجه مراد یکی از دراویش بزرگ دوران معاصر، حاج محمد علی سرابی به خاک سپرده شده است. آرامگاه خواجه اباصلت نیز در ۳ کیلومتری زیارتگاه خواجه مراد قرار دارد. می‌توانید محل دقیق آرامگاه اباصلت را روی نقشه مشاهده نمایید و یا از محلی‌ها درباره موقعیت دقیق سؤال کنید. پیشنهاد می‌کنیم برای اطلاعات بیشتر درباره سفر به مشهد یا انواع تور داخلی و خارجی با تورگردان همراه باشید.

دسترسی به خواجه مراد

برای دسترسی به زیارتگاه خواجه مراد باید از جاده مشهد به طرف فریمان بروید. پس از طی کردن ۱۴ کیلومتر به منطقه بهشت رضا می‌رسید. در سمت راست جاده یک مسیر فرعی مشاهده خواهید کرد. در ابتدای مسیر تابلو زیارتگاه خواجه مراد را خواهید دید که پس از مسافت کوتاهی به زیارتگاه می‌رسید.

آدرس خواجه مراد

خراسان رضوی، مشهد، کیلومتر ۱۴ جاده مشهد - فریمان