مسجد استاد و شاگرد تبریز یا مسجد سلیمانیه یکی از مسجدهای تاریخی شهر تبریز میباشد. قدمت مسجد استاد و شاگرد به زمان حکمرانی چوپانیان میرسد. همچنین بخشهایی در دوران صفویه و قاجار به مسجد سلیمانیه الحاق گردید. مسجد استاد و شاگرد با نام مسجد علاییه هم شناخته میشود. از آنجایی که اهالی تبریز از حکمرانی چوپانیان ناراضی بودند از نامهای رسمی مسجد استفاده نمیکردند و نام استاد و شاگرد را برای آن برگزیدند. این بنای تاریخی در ۲۸ مرداد سال ۱۳۴۸ با شماره ثبت ۸۸۰ به عنوان یکی از میراث ملی ایران به ثبت رسید. در این مطلب کوتاه به تاریخچه، موقعیت و معماری مسجد استاد و شاگرد تبریز میپردازیم. همچنین جاهای دیدنی نزدیک به این مکان را نام میبریم.
تاریخچه مسجد استاد و شاگرد تبریز
بنای اولیه مسجد استاد و شاگرد در دوره حکومت چوپانیان ساخته شد. در واقع این مسجد تنها اثری میباشد که از دوران حکومت چوپانیان باقی مانده است. به طور دقیقتر مسجد استاد و شاگرد در سال ۷۴۲ هجری قمری یا ۱۳۴۱ میلادی و به دستور شیخ حسن چوپانی ساخته شد. او سلیمان یکی از نوادگان چنگیز را پادشاه خواند و مسجد سلیمانیه را به افتخار او ساخت. مردم تبریز حکومت و پادشاهی آنها را به رسمیت نمیشناختند و دل خوشی از آنها نداشتند. به همین دلیل نام استاد و شاگرد را به جای سلیمانیه انتخاب کردند. عبداله صیرفی به همراه شاگرد خود وظیفه داشت کتابت کتیبه مسجد را انجام دهد و وجه تسمیه مسجد این نکته میباشد.
موقعیت مسجد استاد و شاگرد تبریز
مسجد استاد و شاگرد در محله میار میار قرار دارد. به طور دقیقتر باید بگوییم که بنا در تقاطع خیابانهای فردوسی و امین قرار گرفته است. گفتیم که قدمت مسجد به حدود ۷۰۰ سال پیش باز میگردد و در طی قرنها، زمین لرزههای متعدد باعث ویرانی بخشهایی از آن شدهاند. مسجد استاد و شاگرد در دوران حکومت قاجار دو بار باز سازی شد. اولین مرمت به دستور عباس میرزا، بار دوم توسط قراچه داغی آوانسری و بار سوم توسط محمد آقا اردبیلی انجام شد. شرح آخرین بازسازی مسجد بر روی یک کتیبه سنگی از جنس مرمر نوشته شده و بر دیوار شمالی مسجد استاد و شاگرد نصب گردیده است.
معماری مسجد استاد و شاگرد تبریز
مسجد استاد و شاگرد تبریز به شکل مستطیل ساخته شده است. این مسجد دارای دو بخش شبستان و فضای گنبددار میباشد. باید توجه داشته باشیم که ساختمان مسجد در زمان خود یکی از ارزشمندترین و کاملترین بناها بوده است. عمده تزیینات مسجد از آجر میباشند که از معماری آذربایجان الهام گرفته شده و در نوع خود کم نظیر است.
جاهای دیدنی در نزدیکی مسجد استاد و شاگرد
یکی از مهمترین جاهای دیدنی تبریز که در نزدیکی مسجد استاد و شاگرد قرار دارد، امامزاده دال ذال تبریز است. این زیارتگاه در محله میار میار است بنابراین اگر برای بازدید به مسجد استاد و شاگرد رفتید، میتوانید در زمان کوتاهی به امامزاده دال ذال رسیده و مرقد ایشان را زیارت کنید. این دو امامزاده پس از شهادت حضرت امام سجاد (ع) به آذربایجان آمدند ولی سرانجام به شهادت رسیدند.
آدرس مسجد استاد و شاگرد تبریز
تبریز، تقاطع خیابان فردوسی و خیابان امین