جاهای دیدنی کلات (اماکن تاریخی و جاذبه‌های طبیعی)

جاهای دیدنی کلات در شهرستان کلات شامل چندین مکان تاریخی و جاذبه‌های طبیعی هستند. تعداد بناهای تاریخی در نزدیکی این شهرستان به اندازه‌ای است که حتما شما را شگفت زده خواهد کرد. کلات به معنی قلعه، ارگ یا دژ نظامی است. نام کلات نادری از قرن‌ها پیش به نام نادر شاه افشار گرده خورده و ارتباط تنگاتنگی با اتفاقات دوران او دارد. آثار مختلفی در این شهرستان وجود دارند که در زمان نادر شاه افشار ساخته شده‌اند. همچنین طبیعت زیبای منطقه کلات، یکی از موهبت‌های خداوند است که گردشگران را به خود فرا می‌خواند.

ما در یک مطلب کامل به طور مفصل به معرفی جاهای دیدنی کلات پرداخته‌ایم. اگر به بازدید از اماکن تاریخی یا طبیعت بکر علاقه دارید لطفا این مطلب را از دست ندهید. ابتدا شهرستان کلات را به شما معرفی می‌کنیم و پس از آن جاهای دیدنی این منطقه زیبا را نام می‌بریم.

تاریخچه کلات

زمانی که نادر شاه به حکومت رسید، ایران دچار شورش‌های بسیاری بود. حکومتی یکپارچه و مرکزی وجود نداشت اما نادر توانست با آرام کردن شورش‌ها و پیروزی در جنگ‌های داخلی این مشکلات را از بین ببرد. نادر شاه افشار پس از ایجاد یک دولت قدرتمند، به فکر کشورگشایی افتاد و سرزمین‌های بسیاری را فتح کرد. از جمله مهم‌ترین فتوحات نادر شاه افشار هندوستان بود که پس از جنگ غنیمت‌های بسیاری را عاید ایرانیان نمود. نادر تصمیم گرفت این گنجینه عظیم را با خود به ایران بیاورد و در محلی امن نگهداری کند.

او شهر کلات را برای ساخت قلعه‌های نظامی برگزید. اطراف کلات را کوهستان‌های صعب العبور فرا گرفته بودند که این منطقه را به محل مناسبی برای نگهداری از گنجینه‌ها تبدیل می‌کرد. البته باید به این نکته اشاره کنیم که کلات حتی پیش از حکومت نادر شاه افشار چنین کاربردی داشت. باستان شناسان در شمال شهرستان کلات، ویرانه‌های چندین قلعه از دوران ساسانیان کشف کردند. سلجوقیان نیز منطقه کلات را برای ساخت قلعه‌های نظامی مناسب می‌دانستند و بخشی از حکومت خود را در کلات متمرکز نمودند. به هر حال دوران اوج و شکوه کلات، زمان پادشاهی نادر شاه بود و پس از آن کم کم افول کرد و اهمیت خود را از دست داد. در حال حاضر این منطقه به عنوان تلاقی جغرافیا و تاریخ برای ما اهمیت زیادی دارد که با بازدید از جاهای دیدنی کلات به این اهمیت پی می‌بریم. برای بازدید از این منطقه شگفت انگیز از تور مشهد استفاده کنید.

موقعیت جغرافیایی کلات

کلات نادری نام مرکز شهرستان کلات است. این شهرستان مرزی در شمال شرق ایران قرار دارد. شهرستان کلات از سمت شمال به حدود ۱۸۰ کیلومتر از تپه ماهور‌های پست منتهی شده است. با عبور از این تپه ماهور‌ها به مرز کشور ترکمنستان می‌رسید. کلات نادری در ۱۵۰ کیلومتری مشهد قرار گرفته و با کوهستان هزار مسجد احاطه شده است. در شرق کلات، شهرستان سرخس و در غرب آن شهرستان درگز قرار دارند. آب و هوای کلات دارای گوناگونی‌های شگفت انگیزی است به طوری که در بخش شرقی، آب و هوای گرم و خشک و در بخش غربی آن آب و هوای کوهستانی مشاهده می‌گردد.

جاذبه‌های گردشگری کلات

در بخش‌های قبلی این نکته را خاطر نشان کردیم که کلات جاذبه‌های تاریخی و طبیعی متعددی دارد. برای علاقه‌مندان به گردشگری، کلات شگفتی‌های بسیاری را در خود جای داده و با سخاوتمندی میزبان شما می‌شود. در این بخش نوبت به معرفی جاهای دیدنی کلات می‌رسد که با بناهای تاریخی آغاز کرده و بعد به جاذبه‌های طبیعی می‌پردازیم. پیشنهاد می‌کنیم در سفر به مشهد چند روزی را به بازدید از منطقه کلات اختصاص دهید. چنانچه نیاز به اطلاعات کاملی درباره تور به مقصدهای داخلی و خارجی دارید، با تورگردان همراه باشید.

عمارت خوشید

عمارت خورشید یا کاخ خورشید در جاده مشهد-کلات قرار گرفته است. با اینکه بسیاری باور دارند این بنا یک کاخ برای اقامت نادر و خانواده او بوده اما نمی‌توان این نظریه را به قطع پذیرفت. عمارت خورشید حدود ۲۵ متر ارتفاع داشت و در ۳ طبقه ساخته شده بود. با ویران شدن طبقه سوم، امروزه ارتفاع بنا به ۲۰ متر می‌رسد. عمارت خورشید در مرکز یک باغ مصفا ساخته شده که در دهه‌های اخیر فواره‌ها و حوضچه‌های اطراف آن به دست باستان شناسان کشف شد. عده‌ای دیگر بر این عقیده هستند که نادر شاه افشار، عمارت خورشید را برای نگهداری از غنایم و گنجینه‌های ارزشمند ساخت و همچنین قرار بود در عمارت به خاک سپرده شود.

پس از اینکه نادر از هندوستان مراجعت کرد، چندین معمار و حجار هندی با خود به ایران آورد. این هنرمندان کار ساخت عمارت خورشید را بر عهده گرفتند. اگر به تزیینات و حجاری‌های بنا دقت کنید متوجه ارتباط آن با کشور هندوستان خواهید شد. نقوش درختان و میوه‌های گرمسیری در نمای بیرونی عمارت قابل مشاهده هستند. معماری کلی بنا هم بر گرفته از سبک معماری گورکانی-هندی است. در داخل عمارت آیات سوره مبارکه نبا حک شده‌اند که درباره معاد و زندگی پس از مرگ می‌باشند. به همین دلیل می‌توانیم مطمئن باشیم که کاخ خورشید به عنوان آرامگاه خانوادگی ساخته شد.

تعدادی گور قدیمی در نزدیکی کاخ خورشید کشف شده‌اند که این نظریه را بیشتر تأیید می‌کنند. به هر روی با مرگ ناگهانی نادر شاه افشار، کار ساخت عمارت ناتمام ماند. بسیاری از حجاری‌های نمای بیرونی نیمه کاره رها شدند که به وضوح مشخص هستند. این عمارت به افتخار خورشید یکی از همسران نادر شاه نامگذاری شد. می‌توانید در منطقه کلات از این بنا بازدید کنید و یکی از منحصر به فرد‌ترین عمارت‌های تاریخی ایران را مشاهده نمایید. لازم به ذکر است که برای ساخت موزه بزرگ خراسان در کوهسنگی مشهد از عمارت خورشید الهام گرفته‌اند.

ساعات بازدید از عمارت خورشید

همه روزه، از ساعت ۸ صبح تا ۵ عصر

قیمت بلیط عمارت خورشید

هزینه ورودی برای هر نفر ۵ هزار تومان است.

آدرس عمارت خورشید

خراسان رضوی، کیلومتر ۱۵۰ جاده کلات

بند نادری

در ۴ کیلومتری شرق کلات یک سد تاریخی به نام بند نادری وجود دارد. سد گنجایش چندانی ندارد اما برای آب رسانی به باغ‌ها و زمین‌های کشاورزی اطرافش کفایت می‌کند. بند نادری در دوران حکومت سلجوقیان ساخته شد و پس از چندین سال نادر شاه آن را بازسازی نمود. بند نادری در بلندترین بخش حدود۹۵ متر ارتفاع دارد همچنین ضخامت دیواره آن به ۲۰ تا۲۵ متر می‌رسد. برای ساخت و بازسازی بند از سنگ و ملات ساروج استفاده کرده‌اند. می‌توانید در هر فصل و هر زمانی از بند نادری دیدن کنید اما برای سفر به این منطقه، فصل بهار را پیشنهاد می‌کنیم.

ساعات بازدید از بند نادری

محدودیتی ندارد.

قیمت بلیط بند نادری

بازدید رایگان است.

آدرس بند نادری

خراسان رضوی، ۴ کیلومتری کلات نادری، جاده روستای نفطه

آب انبار‌های روستای خشت

روستای خشت در ۷ کیلومتری شهر کلات نادری قرار دارد. بر اساس شواهد تاریخی می‌توان گفت این روستا در دوران حکومت نادرشاه، به عنوان استراحتگاه ارتش کاربرد داشت. آب انبار‌های تاریخی در این روستا یکی از جاهای دیدنی کلات هستند. آب انبار شامل ۳۶۵ حوض است که هر کدام از آن‌ها آب آشامیدنی یک روز از سال را تأمین می‌کردند. این حوض‌ها را ساخته بودند تا اگر ارتش تحت محاصره در آمد، آب آشامیدنی به مدت طولانی در دسترس داشته باشد.

ساعات بازدید از آب انبار‌های روستای خشت

محدودیتی ندارد.

قیمت بلیط آب انبارهای روستای خشت

بازدید رایگان است.

آدرس آب انبار‌های روستای خشت

خراسان رضوی، ۷ کیلومتری کلات نادری، روستای خشت

خانه گبر‌ها در سررود

بدون شک یکی از اسرارآمیزترین جاهای دیدنی کلات روستای سررود است. به محض ورود به این روستا می‌توانید در دامنه کوه، حفره‌های عجیبی را مشاهده نمایید. این حفره‌ها حدود ۱۴۰۰ سال پیش به عنوان خانه زرتشتیان کاربرد داشتند. زمانی که اعراب به ایران حمله کردند و مردم به دین اسلام گرویدند، تعدادی از زرتشتیان به منطقه کلات پناه آوردند. آن‌ها برای اینکه دین کهن خود را حفظ کنند در خانه‌های حفره‌ای شکل در کوهستان دوردست زندگی جدیدی آغاز کردند. در کوهپایه می‌توانید گورستان قدیمی زرتشتیان را نیز مشاهده نمایید.

بازدید از خانه گبرهای سررود رایگان است و محدودیت زمانی ندارد. با این حال پیشنهاد می‌کنیم به تنهایی برای بازدید به کوهستان نروید. سکوت کوهستان و فضای پررمز خانه زرتشتیان تجربه فراموش نشدنی برای شما خواهد بود.

ساعات بازدید از خانه گبرها

محدودیتی ندارد.

قیمت بلیط خانه گبرها

بازدید رایگان است.

آدرس خانه گبر‌ها در سررود

خراسان رضوی، کیلومتر ۱۱۰ جاده مشهد-کلات، بعد از شهر زاوین در سمت چپ جاده

کتیبه نادری

کتیبه نادری از جمله مشهورترین جاهای دیدنی کلات است. این کتیبه از نظر تاریخی و هنری ارزش زیادی دارد. در یکی از ورودی‌های کلات نادری و در بند ارغوان شاه، کتیبه سنگی وجود داشته که بر آن ۲۴ بیت شعر نقش بسته است. ۴ بیت اول به زبان فارسی و بقیه به زبان ترکی هستند. شاعر ابتدا به مدح خداوند و پیامبر اسلام پرداخته و در ادامه از نادرشاه صحبت کرده است. اگر به این کتیبه نگاهی بیندازید متوجه می‌شوید که حجاری نیمه کاره رها شده و شعر تا انتها حک نشده است. با مرگ نادر شاه افشار بسیاری از کتیبه‌ها و بناهای منتسب به او به همین شکل نیمه کاره رها شدند.

ساعات بازدید از کتیبه نادری

محدودیتی ندارد.

قیمت بلیط کتیبه نادری

بازدید رایگان است.

آدرس کتیبه نادری

خراسان رضوی، ۱۱۰ کیلومتری شمال مشهد، جاده کلات نادری، ۴۰ کیلومتر مانده به شهرستان کلات، بعد از روستای سررود

جنگل پسته خواجه

جنگل پسته خواجه در شهرستان کلات و بخش زاوین است. این جنگل شامل پوشش گیاهی انبوه و یک دشت وسیع شقایق وحشی و لاله بوده که گردشگران زیادی را جذب می‌کند. درختچه‌های پسته وحشی به وفور در این منطقه یافت می‌شوند. همچنین بقعه امامزاده خواجه در مرکز دشت است و وجه تسیمه نام جنگل می‌باشد. درباره زیبایی‌های این جنگل نیاز به یک مطلب جداگانه داریم با این حال به شما پیشنهاد می‌کنیم از آن بازدید کنید. جنگل حدود ۱۰ هکتار وسعت داشته و در نزدیکی مرز ترکمنستان است.

گونه‌های جانوری متعددی در جنگل پسته خواجه مشاهده شده‌اند. جانورانی مانند پلنگ، روباه، گورخر، قوچ، تشی، انواع جوندگان و... به همین دلیل بهتر است در فصل‌های بهار و تابستان از جنگل دیدن کنید و پیش از غروب آفتاب محل را ترک نمایید.

آدرس جنگل پسته خواجه

خراسان رضوی، جاده مشهد به زاوین، روستای چهچهه

آبشار بابا رمضان

آبشار بابا رمضان یکی از جاهای دیدنی کلات است که در شمال غرب شهرستان کلات قرار دارد. این آبشار در روستای بابا رمضان قرار گرفته و برای رسیدن به آن نیاز به آمادگی جسمانی مناسب دارید. بخش‌هایی از مسیر شامل سنگ نوردی می‌باشد همچنین باید حدود ۵ کیلومتر در مسیر رودخانه به جهت مخالف آب پیاده‌روی کنید. این آبشار ۱۰ متر ارتفاع داشته و مناظری که در طول مسیر مشاهده می‌کنید خارق‌العاده هستند. آبشار بابا رمضان در سال ۱۳۹۷ در لیست میراث طبیعی ایران ثبت شد.

آدرس آبشار بابا رمضان

خراسان رضوی، ۴۳ کیلومتری شهر کلات نادری، روستای بابا رمضان

آبشار قره سو

آبشار قره سو در روستای قره سو و در جنوب غربی شهر کلات نادری است. این آبشار برای دوستداران طبیعت یکی از جاذبه‌های گردشگری مهم کلات به شمار می‌رود. آب و هوای روستای قره سو ییلاقی بوده و بازدید از آن در فصل بهار و تابستان پیشنهاد می‌شود. دره‌ای که آبشار در آن قرار دارد بسیار تنگ و دارای سیب تند است به همین دلیل چندین پله فلزی در تنگه قرار داده‌اند. برای دسترسی به آبشار قره سو نیاز به آمادگی جسمانی مناسب خواهید داست با این حال در صورتی که به آبشار نمی‌روید می‌توانید از مناظر روستا لذت ببرید.

آدرس آبشار قره سو

خراسان رضوی، شهرستان کلات، روستای قره سو

آبشار ارتکند

آبشار ارتکند در نزدیکی روستای ارتکند از توابع شهرستان کلات قرار دارد. این آبشار زیبا از کوهستان هزار مسجد سرچشمه می‌گیرد و منظره زیبایی به وجود می‌آورد. روستای ارتکند طبیعت زیبا و خاصی دارد به طوری که از دیگر روستاهای کلات متمایز می‌باشد. در نزدیکی آبشار شالیزار‌های برنج قرار دارند که به روش دیمی به وجود آمده‌اند. همچین چندین استخر پرورش ماهی در روستای ارتکند ساخته شده که هوای منطقه را مطبوع‌تر می‌کنند. برای دسترسی به آبشار ارتکند باید مسافتی را سنگ نوردی کنید برای همین ممکن است دسترسی برای افراد آماتور مشکل باشد.

آدرس آبشار ارتکند

خراسان رضوی، جاده روستاهای ارتکند و سررود (۱۱۰ کیلومتری مشهد)

آبشار چرم

آبشار چرم به همراه تفرجگاه زیبای چرم در روستای چرم کهنه از توابع شهرستان کلات قرار دارد. این روستا دارای آب و هوای معتدل بوده و در اطراف آن می‌توانید پوشش گیاهی انبوهی مشاهده کنید. معمولا گردشگران در فصل‌های بهار و تابستان به روستای چرم گهنه می‌آیند تا از آبشار چرم دیدن کنند. دسترسی به آبشار چرم کهنه آسان است و نیاز به صخره نوردی ندارد.

آدرس آبشار چرم

خراسان رضوی، جاده کلات نادری به درگز، روستای چرم کهنه