برج آزادی تهران از گذشته تا کنون

برج آزادی تهران در دوران پهلوی دوم ساخته شده و پیش از انقلاب اسلامی برج شهیاد نام داشت. این برج برای سال‌های طولانی نماد شهر تهران بود تا اینکه برج میلاد سعی کرد جای آن را به عنوان نمادی مدرن‌تر بگیرد. در آخرین نظر سنجی که بین ساکنان پایتخت انجام داده‌اند همچنان بسیاری از افراد برج آزادی را نماد اصلی شهر تهران می‌دانند. این برج یکی از جاذبه‌های گردشگری تهران است و در غرب پایتخت قرار دارد. برج آزادی در مرکز میدانی به نام میدان آزادی بوده و یکی از پر رفت و آمد‌ترین مناطق تهران است. برج شهیاد در تاریخ ۲۶ اسفند ۱۳۵۲ در لیست آثار ملی ایران قرار گرفت.

برج آزادی تهران برای همه ایرانیان شناخته شده است اما شاید اطلاعات کافی درباره این سازه نخوانده یا نشنیده باشید. می‌خواهیم درباره جریان ساخت این برج، طراح آن، امکانات برج آزادی و... صحبت کنیم. برای سفری کوتاه به میدان آزادی با ما همراه باشید...

برج آزادی تهران کجاست؟

برج آزادی در مرکز میدان آزادی در غرب شهر تهران قرار دارد. برج آزادی با نام برج شهیاد در سال ۱۳۴۹ ساخته شد و تا دهه‌ها مهم‌ترین نماد شهر و از معروف ترین جاهای دیدنی تهران بود. اگر از شهر‌های غربی، فرودگاه مهرآباد و شهر کرج وارد پایتخت شوید اولین نماد شهری که مشاهده خواهید کرد، برج آزادی تهران است. علاوه بر اینکه این برج یک اثر زیبایی شناختی می‌باشد درون آن چند تالار ساخته شده که کاربرد‌هایی مانند نمایشگاه‌های هنری، نگارخانه و... دارند. اطراف برج چندین آب نما، فضای سبز با اشکال هندسی خاص و فضاهای نشمین دیده می‌شود.

میدان آزادی از شمال به بزرگراه محمد علی جناح، از غرب به بزرگراه شهید لشگری، از جنوب به بزرگراه آیت اله سعیدی و از شرق به خیابان آزادی اتصال دارد.

برج آزادی اثر کیست؟

طرح برج آزادی تهران را شخصی به نام آقای حسین امانت ارائه داد. در سال۱۳۴۵ خورشیدی مسابقه‌ای در ایران برگزار شد که از همه طراحان و معماران دعوت می‌کرد طرح زیبایی برای نماد شهر تهران ارائه دهند. سرانجام یک جوان ۲۴ ساله که دانشجوی دانشکده هنر‌های زیبای تهران بود برنده مسابقه شد. این شخص حسین امانت نام داشت و برج شهیاد را خلق کرد. طرح آقای امانت توسط مهندس محمد پور فتحی اجرا شد. حسین امانت درباره برج آزادی تهران می‌گوید:

«این بنا به گذشته‌های درخشان تاریخ ایران نظر دارد؛ به دورانی که ایران در ادبیات، هنر، معماری، صنایع دستی، علوم مختلف و چیزهای دیگر سرآمد بود. من می‌خواستم جمع‌بندی خود از این‌ها را در برج شهیاد ارائه کنم تا اگر کسی از خارج وارد ایران می‌شود یا حتی مردم ایران بدانند که این اثر به کجا و به کدام فرهنگ مربوط است».

برج شهیاد در ۲۶ اسفند ۱۳۵۰ توسط محمدرضا شاه و فرح پهلوی در جشنی باشکوه افتتاح شد. پیش از اینکه برج آزادی ساخته شود نماد شهر تهران دروازه ملی و برج ساعت کاخ گلستان بودند. شاه در صدد بود نماد مدرنی برای ایران بسازد که یادبودی از جشن‌های ۲۵۰۰ ساله باشد.

معماری برج آزادی

یکی از مهم‌ترین پارامتر‌هایی که باعث شد برج آزادی همچنان بعد از دهه‌ها به عنوان اصلی‌ترین نماد شهر شناخته شود، طرح خاص و زیبای آن بود. آقای امانت در این طرح از تاریخ تمدن ایران الهام گرفتند و اثری پدید آوردند که با سلیقه ایرانی هم‌خوانی داشته و در عین حال در سطح جهانی قابل تأمل باشد. حسین امانت برای طراحی برج شهیاد از سبک‌های معماری هخامنشیان، ساسانیان و معماری ایرانی اسلامی ایده گرفت. اگر به خطوط موازی و کشیده بر روی پایه‌ها برج دقت کنید، متوجه شباهت آن با معماری هخامنشیان می‌شوید. بالاترین قسمت برج هم شبیه به طاق کسرا یا ایوان مدائن است. می‌دانیم که ایوان مدائن متعلق به دوران حکومت ساسانیان می‌باشد. طاق هلالی برج نیز از ایوان مسجد‌های دوران صفوی الهام گرفته شده به طوری که شباهت زیادی به ایوان مسجد شیخ لطف الله اصفهان دارد.

این‌گونه بود که یک هنرمند جوان با آگاهی از علاقه مردم ایران به تمدن باستانی و اسلامی، اثر هنری ماندگاری خلق کرد. بسیاری از اهالی پایتخت این برج را با برج تازه تاسیس میلاد مقایسه می‌کنند. چنین به نظر می‌رسید که قرار است برج میلاد به عنوان نماد شهر تهران جایگزین شود اما این جریان به شکلی که تصور می‌شد پیش نرفت. بر اساس نظر سنجی ایسپا مشخص شد که اهالی پایتخت و بسیاری از گردشگران خارجی برج آزادی تهران را نماد پایتخت می‌دانند.

برج آزادی تهران دارای ۴ طبقه، ۴ آسانسور و ۲ پلکان است. تعداد پله‌ها ۲۸۶ عدد بوده که در هر دو پایه وجود دارند. ارتفاع برجی آزادی از سطح زمین ۴۵ متر و طول پایه‌ها ۶۳ متر می‌باشد. دقت کنید که پایه‌ها به صورت مورب پیاده‌سازی شده‌اند. در محوطه زیرین برج چند تالار، یک نگارخانه و یک موزه وجود دارند.

برای مطالعه بهترین کافه های تهران | کدام کافه تهران برویم؟ کلیک کنید.

خطراتی که برج آزادی را تهدید می‌کنند

اکنون ۵ دهه از ساخت برج آزادی گذشته است. این بنا مانند هر بنای دیگری نیازمند نگهداری و مرمت اصولی می‌باشد. به نظر می‌رسد که آبیاری فضای سبز اطراف برج به شکل استاندارد انجام نشده و رطوبتی که به پایه‌های برج برخورد می‌کند باعث به وجود آمدن ترک‌ها و شوره‌هایی بر این سازه شده است. این تخریب به اندازه‌ای جدی بود که طراح برج آزادی یعنی آقای امانت در این باره هشدار دادند.

در نوروز سال ۱۴۰۰ شمسی به رسم دوران گذشته، چندین توپ در میدان آزادی شلیک شد. خبر‌هایی در فضای مجازی مبنی بر تخریب پایه‌های برج آزادی در اثر ارتعاشات توپ منتشر می‌گشت. آقای حسن امانت در این باره عنوان کردند که ارتعاشات توپ نمی‌تواند دلیل ترک‌های برج آزادی شود. به همین دلیل باید مهم‌ترین دلیل تخریب این نماد زیبا را رطوبت و عدم بازسازی صحیح بدانیم.

نکات جالب درباره برج آزادی تهران

- تصویر برج آزادی از سال ۱۳۵۲ تا ۱۳۵۷ بر روی اسکناس ۲۰۰ ریالی نقش بسته بود.

- بسیاری از تاکسی‌ها و اتوبوس‌هایی که عازم شهرستان‌ها شمال و غرب کشور می‌باشند، در حوالی میدان آزادی تجمع می‌کنند.

- میدان آزادی که برج آزادی در مرکز آن قرار دارد، دارای ۵۰ هزار متر مربع مساحت است که بعد از میدان نقش جهان، بزرگترین میدان در ایران می‌باشد.

- برای طراحی فضای سبز میدان آزادی از مسجد شیخ لطف الله اصفهان الهام گرفته‌اند.

آدرس برج آزادی تهران

تهران، میدان آزادی

برای رزرو تور به مقاصد داخلی و خارجی و همچنین تور تهران با تورگردان همراه باشید.